με το νταούλι και με τον ζουρνα

 φωτογραφικά ντοκουμέντα απο το βιβλίο του Αριστειδη Ξ.Καβάγια

Το πανηγύρι του Αη-Συμιού

Κάθε χρόνο το τετραήμερο της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος, γιορτάζεται στο Μεσολόγγι το πανηγύρι του Αη–Συμιού, άρρηκτα συνδεδεμένο με το έπος της Εξόδου. Στο μοναστήρι του Αη-Συμιού ήπιαν το πρώτο νερό της λευτεριάς όσοι επέζησαν απ’ την μεγάλη σφαγή.

πανηγύρι με ένα πολύ σύνθετο ιστορικό, θρησκευτικό, κοινωνικό και συμβολικό μαζί χαρακτήρα, μονάχα στο Μεσολόγγι συνηθίζεται. Εκεί κάθε χρόνο, το ξημέρωμα της μεγάλης γιορτής της Πεντηκοστής, σημαίνει και την έναρξη ενός τριημέρου, γραφικότατου λαϊκού πανηγυριού.

Το πανηγύρι πήρε το όνομά του από το μεταβυζαντινό μοναστήρι του Αη-Συμιού, που χτίστηκε το 1740 σε μια λαγκαδιά του Ζυγού, κατάφυτη, οκτώ χιλιόμετρα ανατολικά του Μεσολογγίου.

Ο εορτασμός αυτός συνηθιζόταν και στην Τουρκοκρατία. Με την ανοχή των Τούρκων, που είχαν επιτρέψει στους ραγιάδες την ελεύθερη τέλεση των πανηγυριών, οι Μεσολογγίτες συγκεντρώνονταν την Κυριακή της Πεντηκοστής στο μοναστήρι, εκκλησιάζονταν σε αυτό την Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, έψεναν ύστερα σφαχτά και ακολουθούσαν γλέντια, χοροί και ξεφαντώματα. Ο ξεσηκωμός είχε αναστείλει τη συνήθεια. Με την απελευθέρωση όμως, ξανάρθε. Χαρακτηριστικό στοιχείο του εορτασμού είναι οι "αρματωμένοι", Μεσολογγίτες ντυμένοι με την παλιά λαϊκή ενδυμασία, με πολλά άρματα, χρυσοποίκιλτα δηλαδή κοσμήματα και άλλα εξαρτήματα της ανδρικής φορεσιάς.
Οι αρματωμένοι, με την απαραίτητη συνοδεία "ζυγιάς"(δυο ζουρνάδες και ένα νταούλι) σχηματίζουν από το πρωί της Πεντηκοστής παρέες με ορισμένη οργάνωση και καθιερωμένο εθιμικό τυπικό. Αφού γυρίζουν στους δρόμους του Μεσολογγίου, το απόγευμα, μαζί με έφιππους συνεορταστές, ξεκινούν από το περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα για το μοναστήρι, σταματώντας, για λίγο, στον κήπο των Ηρώων, όπου ψάλλεται τρισάγιο.

Στο χώρο του μοναστηριού με τα πανύψηλα πλατάνια, κάθε παρέα έχει το δικό της προκαθορισμένο από χρόνια χώρο, όπου κρεμούν τα άρματα, αφού πρώτα προσκυνήσουν και προσευχηθούν στην εκκλησία. Ακολουθεί ολονύχτιο γλέντι με "αισυμιώτικα" τραγούδια και με τοπικούς χορούς. Αργά το βράδυ της επόμενης ημέρας, που και αυτή περνά με χορούς και τραγούδια, γίνεται θεαματική επιστροφή στο Μεσολόγγι και υποδοχή των αρματωμένων από πλήθος κόσμου που τους περιμένει στην είσοδο της πόλης. Το γλέντι συνεχίζεται, με ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο το λεγόμενο "χορό του πεθαμένου", με θέμα το θάνατο και την ανάσταση ενός αρματωμένου.

Το πανηγύρι τελειώνει μεσάνυχτα της Τρίτης προς Τετάρτη με την ευχή όλων: "Καλό Αη–Σμυρνιό να ΄χουμε". Από την επόμενη κιόλας ημέρα αρχίζουν οι ετοιμασίες για τον γιορτασμό της επόμενης χρονιάς.

The feast of St. Symiou

Every year the four day of Pentecost and the Holy Spirit, celebrated at the festival Messonghi Agios Symiou, inextricably linked to the saga of the Exodus. In the monastery of St. Symiou drank the water of freedom first survivors from the massacre.

 festival with a very complex historical, religious, social and symbolic nature together, just the usual Messonghi. There every year, the dawning of the great feast of Pentecost, also means the start of a weekend, picturesque folk festival.

 The festival got its name from the post-Byzantine monastery of St. Symiou, built in 1740 in a ravine of Libra, verdant, eight kilometers east of Messolongi.

 The celebration was usual and Turkish. In the tolerance of the Turks, who were allowed to free serfs holding of festivals, the Mesologi gathered Sunday of Pentecost in the monastery, worship on this Monday of the Holy Spirit, after epsenan sfachta, followed feasts, dances and fun. The uprising had suspended the practice. With liberalization, however, come back. A characteristic feature of the celebration is "armored" Mesologi dressed in old clothing popular with many chariots, gold jewelry and that other components of the male costume.

 The armored, with necessary escort "Zygia (two clarinets and a tabor) form from the morning of Pentecost with some friends organized and established customary standard. After turning the streets took place, in the afternoon, along with horseback syneortastes, starting in the churchyard of St. Spyridon to the monastery, stopping for a while in the Garden of Heroes, where the memorial chanted.

 In the monastery with the tall trees, each group has its own fixed area for years, where they hang the chariots, after worship and pray in the church. The following all-night party with "aisymiotika" songs and dances. Late in the evening the next day, and that she spends with dances and songs, made a spectacular return to the reception of Messonghi and rigged by a crowd awaiting them at the entrance of the city. The celebration continues with a very interesting feature called the "dance of the dead" on the death and resurrection of an armored.

 The festival ends at midnight Tuesday to Wednesday with the hope of all: "Happy St. Smyrna'll have to." On the next day begin preparations for the celebration next year.

Πέτρος και Α.Δημητριου ~55~

κιουστεκι,Μοσχόπουλος

πρωτη σειρά,δεξιά,οικογενειακά αρματα

Ηλίας Μηνιάτης, ο μεγαλύτερος ρήτορας της Τουρκοκρατίας

Book_Cover_Kartanos_Ioannikios_1536_Venetia-Η Παλαιά τε και Νέα Διαθήκη, ένα από τα δημοφιλέστερα αναγνώσματα της Τουρκοκρατίας

Χειρόγραφο του Διγενή Ακρίτα

ο καλόγηρος της Κλεισούρας του Μεσολογγίου

  «Ο Καλόγερος της Κλεισούρας»

    Τρίτος άνθρωπος άντρας της γενιάς-φαμίλιας των αγωνιστών του 1821, των Ζουκαίων, ήταν ο  με το «παρατσούκλι» Δημήτρης Γούναρης-Ζούκος-Ζούκας. 

Αυτός ο άντρας ήταν -υπηρετούσε στην Αυλή του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, ως κυνηγός και αοιδός, τραγουδιστής-διασκεδαστής της Αυλής του Αλή Πασά.

 Ήταν παντρεμένος και είχε γυναίκα και παιδιά.

 Με το σκοτωμό του Αλή Πασά το 1822, ο Ζούκας αυτός, περιήλθε στον Ομέρ Βρυώνη, δηλαδή στην Αυλή του νέου πασά με την ιδιότητα του κυνηγού - αοιδού - τραγουδιστή, (φλέβα των Ζουκαίων μέχρι σήμερα) εξόν και το «παρατσούκλι» Δημήτρης Γούναρης. 

Την οικογένειά του την είχε «όμηρο» ο πασάς στην Άρτα.

    Στην πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου του 1822, ο προαναφερόμενος κυνηγός Δημήτρης Γούναρης - Ζούκας, ήταν κοντά στον αφέντη του Ομέρ Βρυώνη, και γνώριζε τα σχέδιά του για το Μεσολόγγι, κυρίως την επίθεση που προγραμμάτιζε ανήμερα των Χριστουγέννων του 1822, κατά του Μεσολογγίου.
Σαν γνήσιος Έλληνας - Ηπειρώτης - Κερασοβίτης, ενημέρωσε κρυφά τους πολιορκημένους Έλληνες για τα σχέδια αυτά του Πασά, και η επίθεση απέτυχε και το Μεσολόγγι σώθηκε χάριν του Δημήτρη Γούναρη-Ζούκα.
Ο Πασάς κατάλαβε ποιος ήταν ο προδότης, αλλά ο γενναίος αυτός άντρας κατόρθωσε και ξέφυγε της μανίας του Ομέρ Βρυώνη Πασά.
 Τότε όμως ο πασάς ξέσπασε στην άμοιρη οικογένειά του στην Άρτα.
 Τους σκότωσε όλους για εκδίκηση.
 Μπροστά στα γεγονότα αυτά ο εν λόγω κυνηγός αποφάσισε να κρυφτεί για να γλιτώσει και αυτός.
 Καταφύγιο βρήκε στο μικρό σπήλαιο στην «Κλεισούρα» του Μεσολογγίου, τρεφόμενος από τους βοσκούς και κατοίκους της περιοχής.
Με την απελευθέρωση της πατρίδος έγινε καλόγερος - ιερομόναχος - και έχτισε το πρώτο εκεί στην «Κλεισούρα» εκκλησάκι, αφιερωμένο στην Παναγία την Ελεούσα.
Σήμερα βέβαια είναι περίλαμπρο κόσμημα της περιοχής της Αιτωλοακαρνανίας.
 Τα οστά του «καλόγερου» Γούναρη-Ζούκα, θαμμένα εκεί, βρέθηκαν τη δεκαετία του 1990 και προς τιμήν του, στήθηκε και σχετικό μνημείο με την «προτομή» του εν λόγω «καλόγηρου».
Το περιστατικό αυτό το αναφέρουν πολλοί ιστορικοί (Τρικούπης κ.ά.) και έχουν γραφεί πολλά ποιήματα και έργα θεατρικά προς τιμήν του.
 Μεγάλο ποίημα του αφιέρωσε και ο Κώστας Κρυστάλλης με τον τίτλο «ο καλόγερος της κλεισούρας».
 Περαστικέ διαβάτη Κιρασοβίτη ή Κερασοβίτη, όταν περνάς από το Μοναστήρι της «Κλεισούρας» σταμάτησε εκεί και ανέβα ψηλά και άναψε ένα κεράκι για τη γενναία ψυχή αυτού του Κιρασοβίτη αγωνιστή του 1821, να μακαρίσει η αγαθούλα ψυχή του, όπως και της φαμίλιας του.
Θα είναι προσκύνημα σεβασμού και ευλάβειας στον «καλόγερο της Κλεισούρας».
Αυτό μπορείς να το κάνεις, είναι υποχρέωσή μας - καθήκον μας, στην τόσο ιερή του μνήμη.
Το ιερό Μοναστήρι εορτάζει-πανηγυρίζει την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής.

Αγία Ελεούσα

Σε απόσταση δεκαεννέα χιλιομέτρων από το Μεσολόγγι και ,στην αρχή του στενού περάσματος (Κλεισούρας) του βουνού Αράκυνθος ή Ζυγός στ’ αριστερά για τον επισκέπτη, που ανεβαίνει την εθνική οδό Μεσολογγίου – Αγρινίου, το υπέροχο ετούτο μοναστήρι. Η Ζωοδόχος Πηγή, που στο μικρό εκκλησάκι του μοναστηριού υπάρχει πηγή, στην οποία με μικρή σκάλα κατεβαίνουν ευλαβικά οι πιστοί κι όσοι πάσχουν από διάφορες ασθένειες να πιούν απ’ το αιώνιο της Άγιας Ελεούσας νάμα.

Συνδεδεμένο τούτο το εκκλησάκι με ιστορικά γεγονότα της νεότερης ιστορίας της πατρίδας μας. Σ’ εκείνη την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου Ο Γιαννιώτης Κώστας Ζούκας ή Γιάννης Γούναρης ήτανε κυνηγός στην υπηρεσία του Ομέρ Βρυώνη και κυνηγούσε για λογαριασμό του αφέντη του κι ήταν αυτός που είχε κρυφακούσει το σχέδιο των Τούρκων και διεμήνυσε στους Έλληνες το φοβερό μυστικό κατά την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου τα Χριστούγεννα του 1822, που κατέληξε σε μία λαμπρή νίκη των Ελλήνων. Σ’ αυτό το εκκλησάκι ήρθε και μόνασε σαν Καλόγερος μετά κυνηγημένος απ’ τους Τούρκους.