Σελίδες

Translate

Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2014

Eβραϊοι και 1821

Νέα Μονή,Χίος
Eβραϊκή προσφορά στον Ελληνισμό το 1821

η στάση των Εβραίων έναντι των Ελλήνων.

          Γιά το ολοκαύτωμα των Ελλήνων από τους Εβραίους το 1821 δυστυχώς δεν γραφήκανε βιβλία.

 Οτι γνωρίζουμε το ξέρουμε από τα αξιόπιστα Απομνημονεύματα των Αγωνιστών Του 1821.

                       στο σχολείο μαθαίνουν για τις σφαγές, που διέπραξαν οι Τούρκοι.

                              Γιά τα εγκλήματα των Εβραίων δεν τους λέγουν τίποτε.
 Παραδείγματος χάριν, από τα απομνημονεύματα του Λ. Κουτσονίκα {«Απομν. αγωνιστών 1821» τόμος 6ος, σελ. 91} μαθαίνουμε για την είσβολή των εβραίων στη Νάουσα: « …oi δέ θρασύδειλοι εχθροί του Χριστιανισμού Ιουδαίοι της Θεσσαλονίκης τρέχοντες, αυθορμήτως έγένοντο δήμοι, σφύζοντες ως ζώα τους ανθρώπους.

                Φρίκη κατελάμβανε πάσαν ψυχήν ζώσαν διά τάς τρομερωτάτας άνοσιουργίας αυτών, και έν τούτοις ουδεμία των βαρβάρων εκείνων ψυχών ελάμβανε το ελάχιστον αίσθημα οίκτου ».

                  Επί του αυτού θέματος διαβάζομεν αλλού {Χ. Στασινοπούλου: «Λεξικό Ελληνικής Επαναστάσεως 1821» τόμος Β, σελ. 65, λ. «Εβραίοι»} ότι: « Κατά την καταστροφή της Νάουσας, τον Απρίλιο του 1822, από τον Αβδούλ Αμπούδ, εξακόσιοι Εβραίοι, που ακολουθούσαν το ασκέρι του αιμοβόρου Τούρκου πασά, άποτελέσανε πραγματικό σώμα δημίων και βασανιστών. Απερίγραπτα είναι τα όσα έκαναν στον άμαχο πληθυσμό της μαρτυρικής αυτής πόλεως ».

                       Μιά περιοχή της Ελλάδος που είχε επισύρει το έξαλλο μίσος των εβραίων ήταν η ηρωϊκή Χίος.
 Είναι ιστορικώς βέβαιον, ότι οι Ιουδαίοι προκαλέσανε την καταστροφή της από τους Τούρκους για να λεηλατήσουν τον πλούτο των πολυαρίθμων Χιακών εργαστηρίων.
 Επί πλέον συμμετείχαν και οι ίδιοι με τον φρικτότερο τρόπο στίς σφαγές.


Γκραβούρα του Κωνσταντίνου Κανάρη.

                 Ο αγωνιστής του 1821, γραμματεύς του Κανάρη και μετέπειτα βουλευτής Σύρου Ανδρέας Μάμουκας {1801 – 1884} έχει περιγράψει σαν αυτόπτης μάρτυς τα αίμοσταγή Εβραϊκά εγκλήματα.

                Η μανία των Εβραίων κατά των Ελλήνων βεβαιώνει « ήτο απερίγραπτος » παρακάτω λέγει, ότι δεν μπορεί να εκφράσει τον τρόπο με τον όποιο οι Ιουδαίοι μετεχειρίζονται τα νεκρά σώματα των Ελλήνων.
               Αξιοσημείωτον είναι ότι αποκαλεί τους Εβραίους
« μεμισημένον γένος εις όλον τον κόσμον » και κατόπιν αναφέρει ότι οι Εβραίοι δεν συνεκινούντο πρό των γυμνών κρεμασμένων Ελλήνων, αλλά τους κατεκομμάτιαζαν « ως κρέας έν μακέλλω » {σφαγείον}.

   
 Nea Moni Chios
Η περιγραφή είναι πραγματικά ανατριχιαστική και μπορείτε να την διαβάσετε στο « Χιακόν Αρχείον » που έπεμελήθη ο Ίω. Βλαχογιάννης {τόμος 1ος, έκδ. «Αρχείων της Νεωτέρας Ελληνικής Ιστορίας» Αθήναι 1924, σελ. 314-315}.

        μέρος του κειμένου: « Τών Εβραίων των πρό χρόνων ευρισκομένων επάνω εις τήν Χίον η μανία ήτον απερίγραπτος.
 Η επιθυμία ήν είχον άκούοντες και βλέποντες τάς καθ” ήμέραν σφαγάς των Χριστιανών ήτον αχόρταστος, και ηύχοντο να μην ήθελε διασωθή κανείς, όταν έβλεπον μερικούς Χριστιανούς βαλμένους εις την σκοτεινήν φυλακήν, από την οποίαν ήλπίζετο να γλυτώσουν η κατά των ενεχύρων της χώρας οργή των ούτε διά στόματος είνε δυνατόν να έκφρασθή, ούτε διά γράμματος να έξηγηθή, και μάλιστα κατά του Ίερού Μητροπολίτου ηύχοντο να τοις παραδοθή από την διοίκησιν ζωντανός, διά να τον μεταχειρισθούν καθώς ήθελον εκείνοι, ως ουχί μίαν η δύο φοραίς, αλλά καθ” ήμέραν τους άκουα να λέγουν.
Η φαντασία σου λοιπόν άς κρίνη με ποίον τρόπον έμεταχειρίσθησαν τα των αθώων εκείνων νεκρά σώματα, όταν τοις έσυγχωρήθη από την διοίκησιν να τα κατεβάσουν από την άγχόνην, άλλα την ιδίαν έκείνην ήμέραν και άλλα την έρχομένην.
 Ούτ” εγώ ο ίδιος όπου έγινα αυτόπτης να σ” εκφρασθώ κατ’άξίαν {δεν} δύνομαι.
Δεν είναι ούτε θαύμα, ούτε υπερβολή, όπως αν το φρόνησης.
Διότι εάν τον ίδιον Κύριον της δόξης έσταύρωσαν, πόσον περισσοτέραν σκληρότητα έπρεπε να δείξωσιν εις τους αυτόν σεβόμενους, και μάλιστα εις ανθρώπους ενός έθνους, από το όποιον δεν άπελάμβανον παρ” ύβρεις και ονείδη πάσας τάς ημέρας, ως είναι και μεμισημένον γένος εις όλον τον κόσμον εις ανθρώπους, λέγω, κατά των οποίων πρίν συλληφθή είναι προσεκολλημένον έμφύτως το άσπονδον μίσος του.
 Κρίνε σύ με ποίαν σκληρότητα έτραβήχθησαν γυμνά διά να ριφθώσιν εις την θάλασαν, άμοιρα της συμπαθέστατης εις την ανθρωπότητα ταφής και των θρησκευτικών εθίμων.
 Ώς και οι είς τους οποίους έσώζετο όλίγη συμπάθεια Τούρκοι τα έσυμπόνεσαν, διότι οι έκ του κοινού των λαού, είς όσους δεν υπήρχε το της φύσεως συμπαθητικόν, άλλ” η κτηνώδης εκδικητική μανία, άφησαν έπί ημέρας ύστερον κρεμάμενα είς έν των εκεί πλησίον της Καινούριας βρύσεως δένδρων σώματα τινα από τα των ιδίων ενεχύρων, ενώ τα λοιπά είχον συγχωρήσει είς τους καταράτους Εβραίους να τα κατεβάσωσι και τα ρίψωσιν εις την θάλασσαν.
Ουδέ ούτω δε κρεμάμενα γυμνά έκαμψαν την σκληρότητα των, επειδή ενώ παραπορεύομενοι έβλασφήμουν την θείαν πίστιν και έσατύριζον τον χριστιανισμόν δεν έλειψαν και νά τα κατακομματιάσουν ώς κρέας έν μακέλλω ».



  ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ;;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΠΙΣΗΜΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΛΕΝΕ ΟΤΙ ΗΤΑΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ!!!!!!
Υπολογίζεται ότι από τους 117.000 χριστιανούς κατοίκους του νησιού, 42.000 σφαγιάστηκαν, 50.000 πιάστηκαν αιχμάλωτοι
ΚΑΙ ΟΙ 100 ΕβραίΟΙ …..”Οι Τούρκοι έχασαν περίπου 600 άνδρες, ενώ αναφέρθηκαν και θύματα μεταξύ των Εβραίων, που διεκπεραιώθηκαν από τη Μικρασιατική ακτή στο νησί για να πλιατσικολογήσουν και επόπτευαν το δουλεμπόριο”

Η καταστροφή της Χίου.


  {Χ. Στασινοπούλου: «Λεξικό Ελληνικής Επαναστάσεως 1821» τόμος Β, σελ. 65, λ. «Εβραίοι»} ότι: « Κατά την καταστροφή της Νάουσας, τον Απρίλιο του 1822, από τον Αβδούλ Αμπούδ, εξακόσιοι Εβραίοι, που ακολουθούσαν το ασκέρι του αιμοβόρου Τούρκου πασά, άποτελέσανε πραγματικό σώμα δημίων και βασανιστών. Απερίγραπτα είναι τα όσα έκαναν στον άμαχο πληθυσμό της μαρτυρικής αυτής πόλεως ».


Ferdinand-Victor-Eugene-Delacroix-The-Massacre-of-Chios-Eugène Delacroix (1798-1863, France)





Μιά περιοχή της Ελλάδος που είχε επισύρει το έξαλλο μίσος των εβραίων ήταν η ηρωϊκή Χίος. Είναι ιστορικώς βέβαιον, ότι οι Ιουδαίοι προκαλέσανε την καταστροφή της από τους Τούρκους για να λεηλατήσουν τον πλούτο των πολυαρίθμων Χιακών εργαστηρίων. Επί πλέον συμμετείχαν και οι ίδιοι με τον φρικτότερο τρόπο στίς σφαγές. Ο αγωνιστής του 1821, γραμματεύς του Κανάρη και μετέπειτα βουλευτής Σύρου Ανδρέας Μάμουκας {1801 - 1884} έχει περιγράψει σαν αυτόπτης μάρτυς τα αίμοσταγή Εβραϊκά εγκλήματα. Η μανία των Εβραίων κατά των Ελλήνων βεβαιώνει « ήτο απερίγραπτος » παρακάτω λέγει, ότι δεν μπορεί να εκφράσει τον τρόπο με τον όποιο οι Ιουδαίοι μετεχειρίζονται τα νεκρά σώματα των Ελλήνων. Αξιοσημείωτον είναι ότι αποκαλεί τους Εβραίους
« μεμισημένον γένος εις όλον τον κόσμον » και κατόπιν αναφέρει ότι οι Εβραίοι δεν συνεκινούντο πρό των γυμνών κρεμασμένων Ελλήνων, αλλά τους κατεκομμάτιαζαν « ως κρέας έν μακέλλω » {σφαγείον}. Η περιγραφή είναι πραγματικά ανατριχιαστική και μπορείτε να την διαβάσετε στο « Χιακόν Αρχείον » που έπεμελήθη ο Ίω. Βλαχογιάννης {τόμος 1ος, έκδ. «Αρχείων της Νεωτέρας Ελληνικής Ιστορίας» Αθήναι 1924, σελ. 314-315}.

 ......μαζί με τους Τούρκους έφθασαν στην Χίον Εβραίοι από την Σμύρνη και από άλλα μέρη ένοπλοι, για να συμβάλουν στο όλακαύτωμα των Χίων. Ο Μάμουκας που έζησε τα γεγονότα {ήχμαλωτίσθη και έδραπέτευσε} καταγγέλλει τους Εβραίους, το « Χριστιανόμαχον τούτο έθνος » που με « άσπονδον μίσος » ώρμησε στην Χίον διά να « κουρσεύση και να λεηλατήση και νά καταστρέψη ότι δυνηθή... »! {ένθ. άνωτ. σελ. 307}. Μου είναι ευκολώτατο να γεμίσω τόμους με ανάλογα περιστατικά είτε ομαδικά, είτε ατομικά. Τα τελευταία είναι έντονώτερα διότι έχουν το προσωπικό στοιχείο. Δηλαδή όταν διαβάζομεν γενικά περί « τρομερώτατων ανοσιουργιών » ή περί « σώματος δημίων και βασανιστών » μειούται η έντύπωση λόγω του απρόσωπου. Στίς ατομικές περιπτώσεις προβάλλει το μαρτύριο σ' ολόκληρο το φοβερό του μέγεθος. Γιά να γίνω σαφέστερος αντιγράφω από το λεξικό που προανέφερα και το οποίον συστήθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων στα σχολεία: « Γρηγόριος. Επίσκοπος Κορώνης. Φιλήσυχος και μαλακός άνθρωπος, δεν ήταν οργανωμένος στη Φιλική Εταιρεία και θεωρούσε ότι δεν είχε φτάσει ο καιρός να ξεσηκωθούν oι Ελληνες κατά των τυράννων τους. Oι Τούρκοι τον κράτησαν ως όμηρο στο κάστρο της Κορώνης, που σε λίγο πολιορκήθηκε από τους Ελληνες. Μαζί του είχαν κρατήσει και τον διάκο του κι ένα παπά. Τέλος Ιουλίου δέ, του 1821, οι Εβραίοι που ήσαν στο κάστρο, άφού πρώτα τον βασάνισαν, κομμάτιασαν τον Γρηγόριο και πέταξαν κάτω από το κάστρο τα κομμάτια του, φωνάζοντας στους Ελληνες: « Ελάτε βρέ Ρωμηοί να πάρετε κρέας από το Δεσπότη σας, να φάτε ». Την ίδια ώρα θανάτωσαν, βασανίζοντας τους, και τό διάκο και τόν παπά και τους πέταξαν κι αυτούς από το κάστρο. Oi Ελληνες μάζεψαν τους κατακρεουργημένους κληρικούς και τους έθαψαν. {ένθ. άνωτ. τόμος Α', σελ. 435, λ. «Γρηγόριος»}. Τέτοια απαίσια επεισόδια υπάρχουν άφθονα.

Νά ακόμη ένα {ένθ. άνωτ. σελ. 383, λ. «Γκελμπερής»} Γκελμπερής Αναγνώστης ή Κελπερής. Αγωνιστής από την Κυνουρία. Επολέμησε ως μικροκαπετάνιος κατά το 1821. Στήν έφοδο που έγινε κατά τα ξημερώματα της 4ης Δεκεμβρίου 1821 κατά του Αναπλιού και απότυχε, είχε πάρει μέρος και ο Γκελμπερής. Μιά μπάλα κανονιού του έσπασε το ένα πόδι στο μερί, και δεν μπορούσε να φύγη. Εβρήκαν οι Τούρκοι τον πήραν μέσα στ' Ανάπλι. Ο θάνατος του ήταν μαρτυρικός.

Ο Φωτάκος αναφέρει τα εξής: « Oi δέ Εβραίοι δια να δείξουν εις τους Τούρκους, ότι έχουν το αυτό πάθος με αυτούς κατά των Ελλήνων, τον έσυραν εις τους δρόμους της πόλεως και ενόσω έζη του έκαμαν μύρια μαρτύρια, εμπαιγμούς και ύβρεις, και μάλιστα τινές έξ αυτών έμάσαγαν τα αυτιά του, τάχα ότι έκινούντο από ύπερβολικόν πάθος και διά να ευχαριστήσουν τους Τούρκους. Αφού δέ άπέθανεν ο Κελμπερής, έπειτα τον έρριψαν εις την θάλασσαν ». Περισσότερα μπορείτε να βρείτε στα « Απομνημονεύματα » του Φ. Φωτάκου {εκδ. « Μπούρας » τόμος Α' σελ. 252 κ.ε.}.

 Στά «Απομνημονεύματα των αγωνιστών του 1821» {έκδ. « Κοσμαδάκη » τόμος 7, σελ. 221-228} περιλαμβάνεται άφήγησις, που κάνει ένας αμόρφωτος Έλλην, αυτόπτης όμως μάρτυς των τραγικών συμβάντων. Από το λεξιλόγιο συμπεραίνεται ότι επρόκειτο περί «Επτανησίου».

« Τήν αυτήν βραδιάν έφώναζαν, εις το Σταυροδρόμη είς όλους τους δρόμους φωτιά οι Τούρκοι διά να δοκιμάσουν πάλιν τους Γραικούς, το δέ πρωί επάϊσαν είς τα τάουλα είς την έκκλησίαν επί λόγου ότι έχουν άρματα κρυμένα είς το άλτάρη, και έκρέμησαν, και άνοιξαν και τα μνημούρια και δεν ηύραν μόνον κόκαλα, έγκρέμησαν και την έκκλησίαν του Γενεί Μαχαλά έκαψαν και το Παλουκλή και τον έσκέπασαν όπου δεν φαίνεται Πέτρα. Εγινεν έπειτα ένα κομπλότο από Τούρκους Νέους από χρονών 15 και 20. Εχοντας και Εβραίους μαζύ των με σημαίες είς το χέρι, φωνάζοντες Προσταγή του σουλτάνου να κόψουν τον Ραγιάν τρέχοντες είς τάς εκκλησίας, επάϊσαν είς την Παναγίαν, εγρυσκέπη δεν άφησαν άλλο μόνον τείχους, τον Αγιον Νικόλαον είς το τζουπελή επάϊσαν και στους σιλιβριπούς είς Ετερνέκαπη, το ίδιον και είς το Μουχλιόν το δέ βλαχσεράϊ εκκλησία την έκαμαν γής την έκκλησίαν από τα Εξη Μάρμαρα του άβγες κιωϊ, και τον Αγιον Ιωάννη το Μετόχι το άγιοταφίτικον. Επάτησαν το Πατριαρχείον έφυγεν ο πατριάρχης από τό παράθυρον, έσκότωσαν έναν Αρχιμανδρίτην την δέ έκκλησίαν Πατριαρχείον δεν μπόρεσαν να την ανοίξουν, αύταίς όλαις η έκκλησίαις είναι με σι- δερένιαις Πόρτες είς αύτάς τας εκκλησίας τάς ικόνας είς το Παλτά τα σκέβη εις τα τζουβάλια, τούς Πολυελαίους κομάτια, οί δέ Εβραίοι είχαν τζουβάλια, τους Πολυελαίους κομάτια, οι δέ Εβραίοι είχαν τζουβάλια και έσκυζαν τα Ευαγγέλια και άλλα βιβλία και τα έφόρτωνουνταν, τα οποία έμεταχειρίζονταν εις χρύσιν πραγμέντων εις τάς ημέρας αύτάς εις τα χριστιανικά τα άσπήτια γιαλη δεν άφησαν, οι δέ Εβραίοι και αυτοί με ταις Πέτραις Περιπέζοντας τους χριστιανούς πολλούς έτύφλωσαν πολλούς έσκότωσαν θρύνος μέγας, πολαίς γκαστρωμένες αποβάλθησαν τάς δέ άλλας εκκλησίας με δόσιν γρόσια εις τους Γιαννιτζάρους εδιαυθέντευσαν, οι δέ Τούρκοι όπου έβλεπαν τα παιδιά τους και έκαμαν αυτά τα έδιδαν κουράγιον αλαλαγμός και θρύνος και το κουβέρνο έσιώπα εις όλα αυτά οι Εβραίοι έφώναζαν άπόστάται Γραικοί του σουλτάνου και άπειραις ύβρισίαις...» Τήν ήμερα που οι Τούρκοι έπιασαν τον Πατριάρχη και του πέρασαν την θηλειά στο λαιμό, ο ανώνυμος αυτόπτης μάρτυς σημειώνει: « αμέσως τον πέρασαν την θηλειάν είς τόν λαιμόν, οι δέ Τούρκοι, ήτον περισσότεροι από τέσσαραις χιλιάδες, να μήν τύχη οι Γραικοί και τον πάρουν, εκείνη η ήμερα ο τρόμος και ο φόβος ποίος να Πρωτοκριφθή μόνον οι Εβραίοι είς το μέσον, καί έπερίπεζαν αυτόν μετά τρεις ώραις άπέρασεν ο σουλτάνος, ινκόνητος να ίδή αυτόν ίδιον έκρέμασαν, και έλαβεν μεγάλην εύχαρίστησιν την ιδίαν ημέρα το πάσχα...» Όλοι λοιπόν τρέχανε ποιος να πρωτοκρυφθή και μόνον οι Εβραίοι « εις στο μέσον ». Κατόπιν οι Ιουδαίοι κλείσανε την αυλαία της τραγωδίας με την ακόλουθη αποτρόπαιη πράξι τους: «Τήν τρίτην ήμερα οι Εβραίοι έδωσαν τον τζελάτι γρ: 800: και τους έδωσεν το σώμα αυτός διά κατεσχύνη, οι οποίοι Εβραίοι τον ετραβούσαν από τον λαιμόν μέσα εις τους δρόμους φωνάζοντες, ας κατέβη ο Χριστός σου να σε αναστήση περιπέζοντας, έπειτα τον έριξαν εις την θάλασσαν κατά την συνήθειαν. δένοντες Πέτραις διά να βουλήση...»

Η ιστορία διέσωσε τα ονόματα των Εβραϊκών καθαρμάτων που ιεροσυλήσανε στον νεκρό Πατριάρχη μας: « Τρεις εβραίοι, ο Μουτάλ, ο Μπιταχί και ο Λεβύ, πήραν τον νεκρό του πατριάρχη και τον έσουρναν στους δρόμους της Πόλης » {Χ. Στασινόπουλος: «Λεξικό Ελληνικής Επαναστάσεως 1821» τόμος Β' σελ. 64, λ. «Εβραίοι»}. Ο εβραϊσμός ολόκληρος ξεσηκώθηκε το 1821 εναντίον του Ελληνισμού. Εσφαζαν η πουλούσαν δούλους τους αιχμαλώτους η τους ομήρους που κρατούσαν οι Τούρκοι.


Ο Μιχ. Οικονόμου διηγείται: « Τάς τοιαύτας δε απάνθρωπους και οικτρός σφαγάς πένθιμους σκηνάς και ανεκδιήγητους ωμότητας κατά τάς του Πάσχα ημέρας και άλλοτε άναιτίως όλως γινομένας, προκαλούμενος δέ διά συκοφαντίας των μισοχρίστων Ιουδαίων η τινών άλλων μισελλήνων επί απλοίς και ψεύδεσιν ύποθέσεσιν, η προ vcφάσεσιν, έν τε Βυζαντίω, έν Σμύρνη, έν Κώ, έν Κρήτη, έν πάσαις ταις νήσοις και αλλαχού όπου ήσαν κάτοικοι τήν έλληνικήν γλώσσαν πάτριον έχοντες και την ανατολικήν θρησκείαν πρεσβεύοντες, η ταύτης λειτουργοί όντες, επιχαιρεκάκως εθεώντο, ού μόνον οι μισόχριστοι Ιουδαίοι, αλλά και άλλοι τίνες μισέλληνες δυστυχώς καυχώμενοι, ότι είναι και αυτοί χριστιανοί... Εφεώρα δέ τα γινόμενα και ο παντέφορος οφθαλμός του μακροθυμούντος Θεού ». {«Απομν. Αγωνιστών 1821» έκδ. «Κοσμαδάκη» τόμος 14ος σελ. 90}.

1824. Oil on canvas. Louvre, Paris, France-Eugène Delacroix (1798-1863, France)




Προηγουμένως για τον Πατριάρχη μας, ο Μιχ. Οίκονόμου έγραψε {ένθ. άνωτ. σελ. 70}: « Ο νεκρός έμεινε κρεμάμενος έπί τρεις ημέρας ως διά να βεβαιωθή και πασίγνωστος γίνη η νέκρωσις αυτού, μεθ' ό παρεδόθη τοις φανατικοίς έχθροίς του χριστιανισμού Ίουδαίοις εις περιύβρισιν, όνειδος καί έξουθένωσιν, ύπό των όποιων και συρθείς εις τάς βορβορώδεις οδούς, ως τι θνησιμαίον μέ αυτό το της αγχόνης σχοινίον, συνδεθέντος είς αυτό και βάρους τινός μεγάλου, έρρίφθη είς την θάλασσαν και έβυθίσθη, ίνα διά της άφανείας και λησμονηθή».

Ο Ιστορικός Σπ. Τρικούπης {«Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» έκδ. «Χ. Γιοβάνη» Αθ. 1978 τόμος Α,σελ. 87} σημειώνει: « Ήλθον τότε προς τον άγχονιστήν έβραίοι καί λαβόντες την άδειαν του κατά τίνα δέ καί φιλοδωρήσαντες αυτόν έδεσαν τους πόδας του λειψάνου, τα έσυρε από των πατριαρχείων μέχρι του Αίγιαλού και του Φαναριού χλευάζοντος και βλασφημούντες και το έρριψαν εις την θάλασσαν... »

 Η εγκυκλοπαίδεια ΗΛΙΟΣ {τόμος σελ. 676, λ. «Γρηγόριος»} διεκτραγωδεί τα γεγονότα ως εξής: « Αποβιβασθείς έγονυπέτυσε και άφού προσηυχήθη έτεινε τον τράχηλον είς τον δήμιον, νομίζων ότι εκεί έμελλε ν' άποκεφαλισθή. Αλλά διά λακτισμάτων και ύβρεων έξηναγκάσθη να σηκωθή οδηγηθείς είς παρακείμενον καφενείον, όπου ανέμενε περίτην ήμίσειαν ώραν μέχρις ού ο δήμιος μεταβή είς άνεύρεσιν σχοινίου. Μετά ταύτα υποβασταζόμενος ύπό Τούρκων στρατιωτών, ο γέρων πρωθιεράρχης ώδηγήθη ύπό τους άγροίκους προπηλακισμούς Τούρκων και Εβραίων προς την μεσημβρινήν πύλη ν των Πατριαρχείων, έκ της οποίας έδέθη η αγχόνη. Ο πατριάρχης παρηκολούθει όλην αυτήν την διαδικασίαν προσευχόμενος. Ακολούθησε ο δήμιος, άφού του αφήρεσε το έγκόλπιον, το έξωτερικόν ράσον, το κομβολόγιον καί ό,τι εύρεν έπ' αυτού, διέταξε ρωμαλέον άχθοφόρον να τον σήκωση επί των ώμων του, ο ίδιος δέ αναβάς έπί κλίμακος περιέβαλε τον τράχηλον του πατριάρχου διά βρόχου και άφήκεν αυτόν μετέωρον. Μετ' ολίγας στιγμάς περί την 3ην μ.μ. παρέδιδε το πνεύμα ο έθνομάρτυς πα- τριάρχης, άγων το 76ον έτος της ηλικίας του. Οι παριστάμενοι Τούρκοι και Εβραίοι έλιθοβόλουν το αίωρούμενον λείψανον πρό του οποίου διήλθον όχι μόνον ο μέγας βεζύρης αλλά και ο ίδιος ο σουλτάνος Μαχμούτ, κατά διαταγήν του οποίου το λείψανον έμεινεν έκεί έπί τρεις ημέρας κρεμαμένον και φέρον έπί του στήθους το φιρμάνιον περί της είς θάνατον καταδίκης. Κατά το φιρμάνιον αυτό ο πατριάρχης Γρηγόριος εθεωρήθη καθ' όλα τα φαινόμενα συμμέτοχος της Επαναστάσεως, διότι κατήγετο έκ Πελοποννήσου, όπου αύτη εξερράγη ». Ταυτοχρόνως ο σουλτάνος διέτασσε τον φόνον και άλλων αρχιερέων, των οποίων ύπωπτεύετο την δράσιν. Ο διαδεχθείς τον Γρηγόριον εις τον οίκουμενικόν θρόνον Ευγένιος είς μάτην προσεπάθησε να εξαγόραση και θάψη το λείψανον του έθνομάρτυρος. Τήν 13 Απριλίου το λείψανον παρεδίδετο αντί 800 γροσιών εις Εβραίους, οι όποιοι χαιρεκακούντες έσυρον αυτό διά των οδών της Κωνσταντινουπόλεως μέχρι της παραλίας του Κερατίου κόλπου, όπου το έρριψαν εις την θάλασσον αφού του προσέδεσαν ογκώδη λίθον. Αποκοπέντος όμως του κρατούντος τον λίθον σχοινιού, το λείψανον έπέπλευσε και γενόμενον άντιληπτόν ύπό του Κεφαλλήνος Μαρίνου Σκλάβου, πλοιάρχου του ύπό ρωσσικήν σημαίαν πλοίου « Αγιος Νικόλαος », ανεσύρθη την 16ην Απριλίου ».

 Στόν « Συναξαριστή Νεομαρτύρων » {εκδ. «Ορθοδόξου Κυψέλης» Θεσ/νίκη 1984, σελ. 439 - 442} περιγράφεται η θυσία του Ίεράρχου: « Επειδή η οδός ήτο άνωφερής και ο γέρων Πατριάρχης, συντετριμμένος ών έκ των ταλαιπωριών, δεν ήδύνατο να βαδίση, ύπεβαστάχθη ύπό δύο τούρκων στρατιωτών και ούτω διήλθε διά μέσου του κατακλύσαντος τον περί το Πατριαρχείον χώρον και την αύλήν αυτού τουρκικού και ιουδαϊκού όχλου μέχρι της πύλης του Πατριαρχείου ». Εκεί ο δήμιος « βοηθούμενος από πολυαρίθμων Ιουδαίων » ετοίμασε την άγχόνην.

Εν τω μεταξύ: « Ο Πατριάρχης ίστατο κατά την τραγικήν έκείνην σκηνήν, σιωπηλώς προσευχόμενος και έχων κεκλιμένην την κεφαλήν επί του δεξιού ώμου. Ατάραχος και μετά χριστιανικής γαλήνης ύφίστατο το ηθικόν εκείνο μαρτύριον ». Τελικά ένας « ρωμαλέος αχθοφόρος » ...ύψωσεν αυτόν έπί των ώμων προς τον έπί της κλίμακος ίστάμενον δήμιον, όστις περιβολών τον τράχηλον αύτού διά του βρόχου, άφήκεν αυτόν μετέωρον, έν μέσω των άλλαλαγμών μέν των τούρκων και Ιουδαίων... Oi τούρκοι και ιουδαίοι έρριπτον λίθους έπί το αίωρούμενον έκ της αγχόνης λείψανον αύτού, βλασφημούντες και λοιδορούντες...» Η τραγωδία έκλεισε με την έπονείδιστη εβραϊκή πράξι της άγοράς του πτώματος του Πατριάρχου. Σημειώστε ότι για το άνοσιούργημα συνεστήθη είκοσαμελής εβραϊκή επιτροπή! η όποια κατόρθωσε να πάρη αυτή το πτώμα του Πατριάρχου κι όχι ο Πατριάρχης Ευγένιος, που πλήρωσε για να το θάψη.

« Το λείψανον του Γρηγορίου έμεινε κρεμάμενον έπί τρεις ημέρας, μάτην δέ προσεπάθησεν ο Πατριάρχης Ευγένιος να εξαγόραση αυτό και θάψη. Tη 13η Απριλίου είκοσαμελής επιτροπεία Εβραίων δι' 800 γροσίων ήγόρασε το λείψανον παρά του δημίου, όστις παρέδωκεν αυτό εις την διάθεσιν του άπανταχόθεν της Κων/πόλεως συρρεύσαντος εβραϊκού όχλου. Ούτος δέ προσδέσας το άπογυμνωθέν μέν αλλά φέρον τον βρόχον λείψανον του ίερομάρτυρος από των ποδών, μετά κραυγών χαράς καί αρών κατά της χριστιανικής θρησκείας έσυρεν αυτό άνά τάς οδούς... Ούτω φρικωδώς λίαν έβλεπε τις τα σώματα του τε Πατριάρχου και των λοιπών μαρτύρων, μολυνόμενα διά χειρών βέβηλων, συρρόμενα εντός του πηλού των ρυάκων και χρησιμεύοντα ως παίγνιον του αγρίου μίσους των απογόνων του θεοκτόνου λαού...» {Ινθ. άνωτ. σελ. 763}.

Η ίδια τύχη περίμενε τον Αρχιεπίσκοπο Αίμου Κύριλλον, τον Αρχιεπίσκοπον Εφέσσου Εύγένιον, τον Αρχιεπίσκοπον Ανδριανουπόλεως Δωρόθεον, εκατόν ογδοήκοντα πέντε έξάρχους και ηγουμένους και άγνωστος αριθμός ιερέων έδολοφονήθησαν, έξ αιτίας των εβραίων.

 Ο Αναστάσιος Γούδας, {«Παράλληλοι βίοι των έπί της αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντων ανδρών» Αθ. 1869-1876 και εις «Λεξικόν Νεομαρτύρων», «εκκλησιαστικές εκδόσεις» Αθ. 1972 σελ. 136} αναφέρει ότι: « πλήθος Ιουδαίων ως χείμαρος ώρμησε έπί το κρεμάμενον ιερόν λείψανον. Οι μέν έπτυαν αυτό κατά πρόσωπον, άλλοι εχλεύαζον διά των απρεπέστατων φράσεων και άλλοι εξύβρισαν... έσυρον το λείψανον, δι' όλων των ρύπων και ακαθαρσιών της όδού...».



 Μητροπολίτου Κορίνθου Παντελεήμονος, ο όποιος στο βιβλίο του « Εβραίοι και Χριστιανοί » {εκδ. «Πνοή» Κόρινθος 1980, σελ. 26} σημειώνει: « Οι Εβραίοι συκοφαντούσαν αλύπητα και συνεχώς τους Χριστιανούς στους Τούρκους, έπαιρναν μέρος στους βασανισμούς των Χριστιανών από τους Τούρκους, αποτελείωναν τους Χριστιανούς νεομάρτυρες και εθνομάρτυρες και προέβησαν σε εξευτελισμούς, γενικά των νεκρών σωμάτων τους. Ενδεικτικά μέσα στα πολλά αυτά γεγονότα αναφέρω τις πασίγνωστες πράξεις τους που έκαναν για το μαρτύριο και κατά το μαρτύριο του Κοσμά του Αιτωλού και για το μαρτύριο και κατά το μαρτύριο του Εθνομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγορίου Ε'. Στήν Επανάσταση του 1821, όπως λέγουν τα κείμενα και οι πηγές, αποδεικνύεται ότι ήσαν υπέρ των Τούρκων, κατά των επαναστατημένων Ελλήνων και τους πρόδιναν όσο μπορούσαν περισσότερο στους Τούρκους, τους υπόσκαπταν δέ με κάθε μέσο όπου και όπως τους δινόταν η ευκαιρία ».

 « Συναξαριστής Νεομαρτύρων » {1400-1900 μ.Χ.} της εκδόσεως « Ορθοδόξου Κυψέλης » {Θεσ/νίκη 1984} θα δήτε πόσοι Αγιοι και ίερομάρτυρες της εκκλησίας μας έβασανίσθησαν και πέθαναν έξ αιτίας των συκοφαντιών των εβραίων. Τα επεισόδια δεν είναι μεμονωμένα, αλλά ατελείωτα και δείχνουν το εβραϊκό μίσος, κατά των Ελλήνων. Μπροστά στους εβραίους οι Τούρκοι ήσαν ήπιώτεροι, διότι παρά τις εβραϊκές συκοφαντίες οι διάφοροι μπέηδες η αγάδες δίνανε στους κατηγορουμένους την ευκαιρία να σωθούν, αν άλλαξοπιστήσουν.

 ο Αγιος Συμεών ο Τραπεζούντιος έκ κακής του τύχης διήρχετο στην Κωνσταντινούπολιν από ένα σημείον, όπου είχε προηγηθή συμπλοκή μεταξύ Ελλήνων και εβραίων, είχε δε τραυματισθή κάποιος εβραίος. Οι Ιουδαίοι άρπάξανε τον ανύποπτο Συμεώνα και: « βοώντες και κράζοντες ότι ούτος είναι οπού τον έκτύπησε, και ούτω παρέδωκεν τον εύλογημένον Συμεών είς τους φύλακας, οίτινες τον επήγαν εις τον βεζύρην, είς τον όποιον έβγήκαν και μαρτύρησαν ψευδώς τινές Εβραιότουρκοι πώς είδον τον Συμεών ότι έκτύπησε τον Εβραίον. Εγινε λοιπόν απόφασις παρά του κριτού να φυλάγεται ο Συμεών είς την φυλακήν τεσσαράκοντα ημέρας, και άν άποθάνη ο Εβραίος να θανατώσουν και τον Συμεών, είδε και ζήση να πληρώνη τα ιατρικά και να ελευθερώνεται, έζησε λοιπόν ο Εβραίος πλείονας των τεσσαράκοντα ήμερων και εσυβάσθη δια γρόσια διακόσια ογδοήκοντα χάριν των ιατρικών είτα κοντά τάς πεντήκοντα ημέρας επέθανεν ο Εβραίος και συνέδριον ποιήσαντες οι μισόχριστοι έπεισαν διά χρημάτων τους δικαστάς να θανατώσουν τον Συμεών oι δέ δικασταί έλεγαν είς τον Συμεών ότι αν γένη Τούρκος λυτρώνεται από τον θάνατον, είδε και δεν γένη Τούρκος, έχουν βέβαια να τον θανατώσουν », {ενθ. άνωτ. σελ. 717}. Ο Συμεών αρνήθηκε να άλλαξοπιστήση και έτσι οι Τούρκοι « τον έκρέμασαν εις τον εκεί πλάτανον κάνοντας χάριν των εβραίων »!

 Στις 30 Μαρτίου 1822 και μετά από έντονο κανονιοβολισμό, ο Καρά-Αλής αποβίβασε στην ακτή 7.000 άνδρες και με τη συνδρομή της τουρκικής φρουράς κατέστειλε εύκολα και σύντομα την εξέγερση, εκμεταλλευόμενος τον κακό σχεδιασμό της και τις έριδες για την αρχηγία μεταξύ Μπουρνιά και Λογοθέτη.

Θάνατος τού Καρά Αλή - Χίος 1822

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 Κατά την πολιορκία της Τριπόλεως από τους Ελληνες, οι εβραίοι μετήλθαν τα γνωστά εβραϊκά τεχνάσματα για να σωθούν. Θελήσανε να έξαγοράσουνε την ζωή τους. Ο Συνταγματάρχης Όλιβιέ Βουτιέ {Απομν. αγωνιστών 1821, τόμος 11, σελ. 129} σημειώνει επιγραμματικά: « Οι Εβραίοι πρότειναν ένα σημαντικό ποσό για να βγουν από την πόλη και νά τους χαριστή η ζωή. η πρόταση τους απορρίφθηκε όλοι οι θησαυροί του κόσμου δεν θα τους έσωζαν από την οργή των Ελλήνων, που μισούν περισσότερο αυτούς παρά τους Τούρκους...»

Ο Ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς {«Ο Γέρος του Μοριά» έκδ. «Μπίρης» Αθ. 1975, σελ. 290} περισσότερο λεπτομερώς γράφει για την προσπάθεια των εβραίων να εξαγοράσουν την ζωήν τους: « Οι Εβραίοι, μιά νύχτα, μπόρεσαν να βγάλουν μερικούς δικούς τους έξω από το κάστρο. Γλίστρησαν ως την καλύβα του Υψηλάντη και του πρότειναν να τους αφήσει να βγουν, να τους εγγυηθεί ασφάλεια ζωής και περιουσίας κι αυτοί θάδιναν ένα μεγάλο ποσό στους πολιορκητές. Μά ποιος μπορούσε ν' ακούσει τέτοιες προτάσεις. Ούτ' ένα παλικάρι δεν ήταν στο στρατόπεδο που να μήν ξαίρει τον άθλιο ρόλο πούχαν παίξει στην τραγωδία της κρεμάλας του πατριάρχη, το μίσος και το φανατισμό πούχαν δείξει βρίζοντας το λείψανο τον, σέρνοντας το στους δρόμους, οι Εβραίοι της Πόλης. Τους έδιωξαν μ' άγριες φοβέρες ». Παρά το μίσος που ένοιωθαν για τους Ιουδαίους οι πολεμιστές του 21 δεν τους σκότωσαν αμέσως « τους έδιωξαν μ' άγριες φοβέρες ». Όταν ελευθερώθηκε η Τρίπολι μάταια πάλι άποπειραθήκανε να δωροδοκήσουνε τους νικητές Ελληνες δίνοντας τους χρυσάφι και πετράδια.
« Μεγάλο κακό γινόταν τον ίδιο καιρό στο Μαχαλά των Εβραίων. Λύσαν όλοι τους τα κομποδέματα. Χρυσάφι κι ασήμι, πετράδια, μαργαριτάρια, χύθηκαν στα πόδια παλικαριών μά δεν τους όφέλησε. Τους πέρασαν όλους από το σπαθί. Ο Κολοκοτρώνης μονάχα κατάφερε να γλιτώσει έναν. Τόν Λευΐ. Τίποτα δεν μπορούσε να σταματήσει το φοβερό ρέμα του θανάτου και της αρπαγής ». {ένθ. άνωτ. σελ 349}

Από το ιστόρημα του Μελά προκύπτει, ότι όταν ο Ελληνικός λαός ήταν σκλάβος τους Τούρκους, οι εβραίοι αποταμίευαν χρυσάφι, ασήμι, πετράδια, μαργαριτάρια που φυσικά δεν τα παίρνανε από τους Τούρκους, αλλά από το υπόδουλο έθνος μας. Και μετά έπιδιώκανε να μας εξαγοράσουν με τα δικά μας πλούτη, που τα χρόνια της Τουρκοκρατίας μας είχαν αρπάξει. Γι' αυτό οι Ελληνες δεν καταδεχθήκανε να διαπραγματευθούν με τους εβραίους για την σωτηρία των τελευταίων. Όχι. Αυτοί θα πλήρωναν ακριβά, όπως και συνέβη. Στήν Ιστορία αναφέρεται ότι η Μπουμπουλίνα μπήκε στο κάστρο της Τριπόλεως « καί σέ μερικές πλούσιες εβραίες έδινε τις πιό αόριστες ελπίδες. Ετσι βγήκε από το κάστρο φορτωμένη χαρίσματα » {ενθ. άνωτ. σελ. 332}.

Μετά την άπελευθέρωσι της Τριπόλεως οι Ελληνες έσφαξαν τους εβραίους με περισσότερο μίσος, άπ' όσο σκότωναν τους Τούρκους, όπως ακριβώς αφηγείται ο Φ. Φωτάκος {«Απομνημονεύματα έκδ. «Μπούρας» τόμος Α,σελ. 251}: « Οι Εβραίοι της Τριπολιτσάς και αυτοί έχάθησαν μαζί με τους Τούρκους, και έθανατώθησαν με περισσοτέραν εχθρότητα...»

Τα ίδια γράφει κι ο Σπ. Τρικούπης { « Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 » τόμος Β, σελ. 93 }: « Οι δε εν Τριπολιτσά Εβραίοι επί λόγω της έν Κωνσταντινουπόλει και άλλου κακής προς τους Χριστιανούς διαγωγής των ομοθρήσκων των, όλοι κατεστράφησαν, οι μεν δια σιδήρου, οι δε διά πυρός...»

Παρ' όλα αυτά ο Κολοκοτρώνης διέσωσε τον εβραίο Τραπεζίτη Χανάμ, τον Λεβύ και άλλους Ιουδαίους. Ο δε Κανέλλος Δεληγιάννης περιγράφει {«Απομνημονεύματα Αγωνιστών 1821» τόμος 17, σελ. 278} και αυτός μετά την άλωσιν της Τριπόλεως: « διέσωσα δε δώδεκα Εβραίους, τον Χαχάμην τους και δύο γυναίκας, και τους έστειλα είς την οίκίαν μου φιλανθρωπίας ένεκα τους διετήρησα τρία περίπου έτη τροφοδοτών και περιθάλπων αυτούς έξ ίδιων μου και κατά το 1824 τους έστειλα ασφαλώς είς την Ζάκυνθον και διεσώθησαν ».

Όπως φαίνεται κι από άλλας αφηγήσεις κατά την Επανάστασιν του 1821 διεσώθησαν αρκετοί εβραίοι, τους όποίους οι Ελληνες αντάλλαξανε με δικούς μας αιχμαλώτους. Αλλοτε πάλι παίρνανε χρήματα που τόσο είχαν ανάγκη για την συνέχισι του αγώνος. Ο Κανέλλος Δεληγιάννης {ένθ. άνωτ. σελ. 24} αναφέρει ότι ύστερα από νικηφόρα έφοδο στην Πάτρα: « οι εδικοί μου στρατιώται έφερον 86 κεφαλάς και 18 συνέλαβον ζώντας με τον άξιωματικόν τους και έναν Εβραίον διέσωσα και τον έστειλα είς την πατρίδα μου Λαγκάδια, όπου είχον και τους άλλους Εβραίους. Αυτός ήτον υιός μονογενής ενός πλουσίου σαράφη { τραπεζίτου } Εβραίου, τον όποιον είχε στείλει εις τον Χασάν πασιάν να λάβη χρήματα, τα οποία του εχρεώστει, άλλ' αφού συνελήφθη επροσποιήθη ότι ήτον υπηρέτης, και έως ότου τον έστειλα εις την Ζάκυνθον με τους άλλους Εβραίους δεν ώμολόγησε την καταγωγήν του. Αλλ' άφού ύπήγεν εκεί τότε είπε ποίος ήτον και ότι ο πατέρας του ύπέσχετο μεγάλην ποσότητα χρημάτων άν τον εύρισκε ζώντα...»

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 Ο Νικ. Κασομούλης {«Απομνημονεύματα της επαναστά- σεως των Ελλήνων 1821-1833» έκδ. «Κοσμαδάκη» τόμος Α, σελ. 155} διηγείται: « Περιφερόμενοι εις τήν οικίαν του Κολοκοτρώνη, τριγυρίζοντας εις τους οδάδες είδομεν έναν έβραίον φυλακισμένον όστις δεν είχεν 700 χιλ. γρόσια και αδάμαντας να δώση, παρά ύπόσχετο μόνον έως 300 και τίποτες άλλα τα οποία είχεν κρυμμένα ».

Ενας ήρεμος θαλασσόλυκος αγωνιστής του 1821 ήταν ο Αλεξ. Κριεζής που διέθεσε ολόκληρη την περιουσία του, υπέρ της επαναστάσεως. Οταν κάποτε συνέλαβε 11 Τούρκους κι έναν εβραίο εκδικήθηκε τον μαρτυρικό θάνατο του Κουκουβίκου {τον παλουκώσανε} με τον ακόλουθο τρόπο: « Ιδού τώρα θέλω κάμη και έγώ την παιδείαν είς τους 11 συναδέλφους σας και του Εβραίου. Τους είχομεν δέση από τάς δύο μασχάλας και ευθύς με τρεις φιλίστραις τους υψώσαμεν ήρχισαν τάς φωνάς, το άλάχ! άλάχ! έξ ών η φωνή του Εβραίου βουτόντας είς τον αιγιαλόν, υψώνοντας τρις και βουτόντας τους άφήσαμεν κρεμασμένους ». {«Απομν. Αγωνιστών 1821» τόμος 5ος, σελ. 39}

Ουδείς ουδέποτε έκ των αγωνιστών, του 1821 και έκ του λαού διεχώρισε τους Τούρκους από τους εβραίους. Γιά τους Ελληνες, Τούρκοι και έβραίοι ήσαν εχθροί. Ιδιαίτερα οι εβραίοι οι όποιοι μας κατεπίεζαν, δίχως στο κάτω-κάτω της γραφής να μας έχουν νικήσει στρατιωτικά. Εφ' όσον ήλθε έτσι ο λόγος να πούμε και το άλλο. Οι Ελληνες περιφρονούσαν τους εβραίους. Δέν τους θεωρούσαν Ικανούς για μάχη. Ήσαν δειλοί. Ο Μακρυγιάννης μιλάει τελείως περιφρονητικά για τους Ιουδαίους. Οταν θέλη να υποτίμηση τους Τούρκους τους παρομοιάζει με τους εβραίους.

Στά « Απομνημονεύματα » του {έκδ. «Αλμωπός» έπιμ. Βλαχογιάννη, σελ. 282} γράφει: « Οι Ελληνες τους Τούρκους τους καταφρόνεσαν όλως δι' όλου. Καθημερινώς πολεμούσαμεν, κι όλο τους νικούσαμεν ποτέ δεν κέρδεσαν. Τους πήραμεν τον αγέρα και τους είχαμεν σαν Οβραίους ».

Κλασσική είναι η χειρονομία του Θ. Κολοκοτρώνη που αναφέρεται σ' Ελληνικές και ξένες ιστορίες. Ενας πλουσιώτατος εβραίος παρουσιάσθηκε μπροστά του ένοπλος: « ζευγάρι πιστόλες χρυσές διαμαντοστόλιστες. Το μάτι του Κολοκοτρώνη άρπαξε αυτό το παράξενο. — Μπά! είπε, Οβριός κι αρματωμένος δεν γίνεται! Τού πήρε τα πιστόλια και τάχωσε στο σελάχι του...» {S. Howe, «An Hist. Sketch of the Greek Revol.» 1828, σελ. 61}.

Κι ο Σπύρος Μελάς στο βιβλίο του « Ο Γέρος του Μωρία » {έκδ. «Μπίρη» Αθ. 1957, σελ. 332} περιγράφει την ίδια σκηνή ως έξης: « τον πλούσιο εβραίο τραπεζίτη του Χουρσίτ, Χανάμ... ήρθε στη καλύβα του Αρχηγού. Είχε στη μέση του μαχαίρι χρυσομάνικο και κουμπούρες χρυσοστόλιστες και το μαχαίρι κι αυτές ήταν όλο πετράδια... Μπά! έκαμε ο Κολοκοτρώνης, Οβριός κι αρματωμένος δεν γίνεται! του πήρε τ' άρματα και τάβαλε στο σελάχι του ».


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~


Φυσικόν αποτέλεσμα του εβραϊκού μίσους, εναντίον της Ελλάδος ήταν, ότι κατά το 1821 δεν σημειώθηκε μεταξύ των Ιουδαίων καθόλου φιλελληνισμός. Οι εβραίοι κατοικούσαν στον Ελληνικό χώρο, αλλά κανείς τους δεν πήρε τα όπλα να πολεμήση υπέρ της Ελλάδος. Ο Μπάμπης Αννινος {«Οι Φιλέλληνες του 1821» έκδ. «Γαλαξίας» Αθ. 1971, σελ. 21} παραθέτει πίνακα των πεσόντων στην μάχη Φιλελλήνων. Πολεμήσανε αρκετές χιλιάδες ξένοι υπέρ της Πατρίδος μας. Εφονεύθησαν δέ στο πεδίον της Τιμής για την Ελλάδα 286 έκ των οποίων 121 Γερμανοί, 56 Γάλλοι, 50 Ιταλοί, 11 Ελβετοί, 10 Αγγλοι, 8 Δανοί, 7 Κορσικανοί, 5 Πολωνοί, 4 Αυστριακοί, 3 Σουηδοί, 3 Σκώτοι, 2 Ισπανοί, 1 Πορτογάλος, 1 Ούγγρος, 1 Ιρλανδός, 1 Βέλγος, 1 Ολλανδός, 1 Αμερικανός. Ακόμη και μουσουλμάνος ύπήρξεν Φιλέλλην. Ο Αιγύπτιος Δαβουσί, που παλαιότερον υπηρετούσε στην Ιλη των Μαμελούκων του Μ. Ναπολέοντος. Ο Φιλέλλην αυτός , « εις το Πέτα επολέμησεν ως ήρως. Εφόνευσε όσους εχθρούς ήδυνήθη δια της ακτηρίδος του όπλου του και έπεσε νεκρός διάτρητος ύπό πληγών έπί σωρών εχθρικών πτωμάτων » {ενθ. άνωτ.}.

Ιδιαίτερο φιλελληνικό ρεύμα άνεπτύχθη στην Βαυαρία, όπου πάντα ήκμαζαν τα Ελληνικά Γράμματα. Ο Βασιλεύς Λουδοβίκος Α' {1786-1868} ποιητής και ο ίδιος εμπνευσμένος από το Αρχαιοελληνικό πνεύμα κατέστησε το Μόναχο κοιτίδα Ελληνικού πολιτισμού και το έκόσμησε με περίλαμπρα οικοδομήματα όλα Ελληνικού ρυθμού. Πάντοτε εύρισκε ευκαιρίες να προσφέρη την οικονομική του ένίσχυσι υπέρ της επαναστάσεως και όταν επελέγη ο δευτερότοκος γιος του, για βασιλεύς της Ελλάδος έδωσε στο νεοσύστατο κράτος μας ως βοήθεια πάνω από 4.000.0000 φράγκα!

 Από όλην την συναρπαστικήν φιλελληνική προσπάθειαν στην οποίαν μετείχον βασιλείς {π.χ. Κάρολος Γ} και Πάπες {π.χ. Πίος ο Ζ'} και η οποία συγκλόνιζε τους ανθρώπους, απουσίαζαν οι εβραίοι η κύτταζαν να επωφεληθούν π.χ. δήθεν δωρεά Ρότσιλντ, δάνεια Ρικάρντο η για να μη προκαλέσουν άντίδρασι και ενδεχόμενο ξέσπασμα αντισημιτισμού βάλανε κάποιο ραββίνο στην Βεστφαλία ονόματι Ελβιγκ να έκδώση εγκύκλιο « υπέρ του Ελληνικού αγώνος » και μ' αυτό τον ανακήρυξαν « φιλέλληνα » για να είναι εναρμονισμένοι προς το Γερμανικό Φιλελληνικό πνεύμα και κίνημα. Οι Φιλέλληνες εκτός των ευγενών αισθημάτων τους διεκρίνοντο και από πνεύμα αυτοθυσίας. Ήσαν πραγματικά ανδρείοι. Τόν Απρίλιο του 1827 συνελήφθη μετά την ήττα στο Φάληρο ο Ιταλός Φιλέλλην Πασχάλης Γκαμπίνι, που ήταν σημαιοφόρος του τάγματος των Φιλελλήνων. Οι Τούρκοι λόγω της στολής και του παραστήματος του νομίσανε, ότι ήταν ο Κόχραν και δεν τον σκοτώσανε. Ο Γκαμπίνι όμως δεν κατεδέχθη να ύποκριθή για να σωθή. Τους απεκάλυψε την αλήθεια και από πάνω τους εξύβρισε. Ετσι οι Τούρκοι τον αποκεφάλισαν μπροστά στον Κουταχή. Η Ελληνική ιστορία χάραξε με χρυσά γράμματα στις Δέλτους τις τους ένδοξους Φιλέλληνες, που πολεμήσανε για την Εθνική Ελευθερία των Ελλήνων, δίχως ανταμοιβή και συνήθως δίχως τροφή! Ζούσαν από τα δικά τους χρήματα. Μάλιστα τα γενναία εκείνα τέκνα της Ευρώπης πολεμούσαν εδώ, χωρίς να μισθοδοτούνται, αλλά και χωρίς να δικαιούνται τροφής. Σχετικά διαβάστε το υπ' αριθμ. 2334 έγγραφον του « Αρχείου της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος », για να δήτε πόσο υπέφερον οι Ευρωπαίοι Φιλέλληνες την εποχή, που οι εβραίοι μάζευαν « χρυσάφι, ασήμι και πετράδια »! Προς παντός εδεινοπάθησαν οι Γερμανοί, οι περισσότεροι των όποιων δεν διέθεταν περιουσίαν στην πατρίδα των, για να την ξοδεύουν και να συντηρούνται εδώ.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 Γερμανική Λεγεών λοιπόν υπήρχε κι ήλθε από την Γερμανία... ένώ οι εβραίοι που ζούσαν στήν Ελλάδα, όπως είδαμε προτιμούσαν να βοηθούν τους Τούρκους, να προδίδουν τους Ελληνες, να σφάζουν τους Ελληνες και να επιδιώκουν την αποτυχία της επαναστάσεως του 1821. Αντιθέτως χάριν αυτής της επαναστάσεως αγωνισθήκανε οι άνδρες της Γερμανικής Λεγεώνος και « έπεσαν σχεδόνπάντες ένδόξως, πολεμήσαντες εις διαφόρους κατόπιν μάχας » {ενθ. άνωτ. σελ. 85}. Ο Θεός ας άναπαύη την ψυχήν των.

Το ευγενές αίσθημα του Φιλελληνισμού συνένωσε σε παράταξι συμπολεμιστών τους χθεσινούς εχθρούς π.χ. Ο Γερμανός Αλέξανδρος Κόλμπερ {παράσημο Μέλανος Αετού Πρωσσίας} ήρως στους πολέμους κατά του Μ. Ναπολέοντος, αγωνίσθηκε μαζί με τόν Ιωσήφ Ροζαρόλ, διοικητή μεραρχίας του Μ. Ναπολέοντος. Ο κατάλογος των ονομάτων των Φιλελλήνων που θυσιάστηκαν για την Ελλάδα περιλαμβάνει ένδοξους άνθρώπους.

Ο Μπάμπης Αννινος σημειώνει: « Πρό πάντων όμως ήλεκτρίσθη και έσπευσεν η ακμαία ανδρική ηλικία και η νεολαία. Καταπλήσσεται ο αναγνώστης του καταλόγου και συγκινείται, βλέπων εν τη απαριθμήσει πόσαι νεαραί υπάρξεις έδραμον να θυσιασθούν προθύμως ως σφάγια εις τον βωμόν της ελληνικής ελευθερίας, νέοι στρατιώται ευέλπιδες, επιστήμονες άρτίως άποκομίσαντες το γέρας των σπουδών των και των κόπων των, σπουδασταί καταλιπόντες τα βάθρα των ακαδημαϊκών σχολών, τέκνα ευπόρων οικογενειών, ελπίδες χρησταί του μέλλοντος, στηρίγματα πολιών γονέων. Και παρελαύνει, παρελαύνει η χορεία της ξανθής και θαλεράς νεότητος, ήτις έχυσε το σφύζον αίμα της εις τάς φάραγγας του Πέτα, η εις την Κωλιάδα άκραν της Αττικής, η εις το Χαϊδάρι, η παρά την Ιεράν Ακρόπολιν και έρχονται εις τα χείλη ακουσίως επί τη νοερά παρελάσει οι θαυμαστοί στίχοι του Καρδούτση περί των δύο Ναπολεοντιδών: « Ερρίφθησαν εις το χάος νεανικοί ψυχαί, ών η κόμη θαλερά έκ της ήβης, έφαίνετο αναμένουσα την αύλακα της μητρικής θωπείας ».

Αναφέρω μερικά ονόματα.

Ο πρίγκιψ Παύλος Βοναπάρτης, πρώτος άνηψιός του Μ. Ναπολέοντος, {σκοτώθηκε στο Ελληνικό πολεμικό πλοίο «Ελλάς»}.

Ο Γερμανός Βαρώνος Γκίλμαν {έπεσε στα Ψαρά}.

Ο γιός του Αγγλου Δουκός Αθολ {πέθανε στη Γαστούνη}.

Ο Κορσικανός Αξιωματικός Πασκάλ Γκαμπίνι {τον αποκεφάλισε ο Κουταχής στα Πατήσια}.

Ο Ελβετός δημοσιογράφος Ιάκωβος Μάγιερ {έφονεύθη στην έξοδο του Μεσολογγίου}.

Ο Αγγλος Αξιωματικός ναυτικών Φράνκ Αστιγξ {πέθανε από τραύμα στο Αιτωλικό}.

Ο Στρατηγός των Ούσσάρων βαρώνος Ντάντσελ {πέθανε στη Βόνιτσα}.

Ο Γερμανός διπλωμάτης Μάϊσσελ {πέθανε στο Μεσολόγγι}.

Ο Γάλλος Αξιωματικός Φραγκίσκος Ρομπέρ {έπεσε στην Ακρόπολι φέρων 24 τραύματα!}.

Οι νεαροί Γερμανοί Νταίτερλιν, Εμπεν και Αϊζεν {σκοτωθήκανε στην Λαμία}.

Ο Γερμανός μαθητής Βόλφ {σκοτώθηκε εις Πέτα}.

Οι αδελφοί Φέλντ τα μοναδικά παιδιά μιας οικογένειας, από την Λειψία {έφονεύθησαν ο ένας στού Πέτα, ο άλλος στο Μεσολόγγι} οι αδελφοί Μπέκ, από την Βαυαρίαν {άπέθαναν στο Μεσολόγγι}. Μέσα στον πίνακα των ενδόξων νεκρών Φιλελλήνων δεν υπάρχουν εβραίοι. Ούτε ένας. Θά διαβάσετε Φιλέλληνες από όλο τον κόσμο. Ηλθαν στην Ελλάδα επολέμησαν για την ελευθερία της και έπεσαν μαχόμενοι.

Από την Μπορντώ, ο υπολοχαγός Μπεζερμάν.

Από την Σιλεσία, ο υπολοχαγός Ντιλέλσκυ.

Από την Βασιλεία, ο Καίνιχ.

Από το Αμβούργο, ο Μάνικε.

Από την Τεργέστην, ο Πλενάριο.

Από την Σαβοΐα, ο Σεγκΐν.

Από το Μιλάνο, ο Τορριτσέλλι.

Από την Πολωνία, ο Μολοδόβσκυ.

Από το Πεδεμόντιο, ο Μαμινό.

Από την 'Ολλανδία, ο Χούγκσμαν.

Από την Αμερικήν, ο Ούάσιγκτων, κ.τ.λ. κ.τ.λ.

                     κανένα εβραϊκό.

Εκτός από το αίμα, οι Φιλέλληνες προσέφεραν τεράστια ποσά ύπερ της Επαναστάσεως του 1821. Η « Φιλελληνική Επιτροπή » της Γαλλίας περιελάμβανε τα έκλεκτώτερα στοιχεία της Γαλλικής κοινωνίας, όπως: δούξ Σοαζέλ, δούξ Νταλβέρ, δούξ Ντε λα Ροσφουκώ, κόμης Ζεράρ, κόμης Αρκούρ, κόμης Λαφίτ, κόμης Λαστερί, κόμης Ώλαίρ, βαρώνος ντέ Σταέλ κ.τ.λ. 
Η « Φιλελληνική Επιτροπή » της Αγγλίας περιελάμβανε επιστήμονες, διαπρεπείς πολιτικούς και στρατιωτικούς, όπως Ρώσελ,Ερσκίν Μακίντος, Μπένθαμ, Χιούμ, κ.τ.λ. Σκεφθήτε πώς μόνον ο συνταγματάρχης Γκόρντον προσέφερε 20.000 λίρες. Γιά να γίνη σαφέστατο το κίνημα του φιλλεληνισμού σας πληροφορώ ότι έλειτούργησαν « Φιλελληνικές επιτροπές » από την Βαλτιμόρη των ΗΠΑ μέχρι την Καλκούτα των Ινδιών { για περισσότερα ένθ. άνωτ. σελ. 65 κ.έ. }.

                       « Εν Γερμανία δέ πάλιν ο ακοίμητος φιλελληνισμός έξήφθη διά μιας, έν Βερολίνω κατά το 1826. Επρωτοστάτουν αυτόθι ο Ρίτζλ { Ritzl }, ο Νέανδρος { Neander }, ο Νήβουρ { Neibuhr }, ο Ούφελανδ { Hufeland } και άλλοι διαπρέποντες έν τοις γράμμασι και ταίς έπιστήμαις. Ευγενείς δέσποιναι περιήρχοντο τάς οικίας, συλλέγουσαι εράνους υπέρ των Ελλήνων, ένεργόν δέ μέρος έσχεν εις την φιλάνθρωπον ταύτην ένέργειαν και ο βασιλεύς, όστις ητο τότε ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος ο Γ', και ο διάδοχος, ο μετά ταύτα Φρειδερίκος Γουλιέλμος ο Δ', και η Αυλή έν γένει και πάντες oι έν τέλει. Εν Βρεσλαυΐα επίσης ένηργούντο έρανοι, πάντες δέ μετά προθυμίας, ως και αυτοί οι απλοί στρατιώται και αί ύπηρέτριαι, προσφέρον τον όβολόν των υπέρ των αγωνιζομένων Ελλήνων » {ενθ. άνωτ. IP}.

                     Οι εβραίοι κερδοσκοπήσανε με τα λεγόμενα « δάνεια της επαναστάσεως ».

 Οι αδελφοί Ρικάρντο στην Αγγλία και οι Ρότσιλντ στην Γαλλία θησαυρίσανε εκμεταλλευόμενοι τις ανάγκες του επαναστατημένου Ελληνικού Εθνους, για όπλα και τρόφιμα. Τα χρήματα που προκαταβολικά άρπάξανε οι εβραίοι σε τόκους, μεσιτείες και προμήθειες ήσαν τόσον τεράστια, ώστε προκαλέσανε την άντίδρασι των Φιλελλήνων Ευρωπαίων. Οι Ρικάρντο για να δώσουν δάνεια, έλαβαν από μας προμήθεια περίπου διπλασίαν απ' όσα χρήματα είχαν συλλέξει στην Ευρώπη όλοι οι Φιλέλληνες!!
 ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 TIMES της 5 Σεπτ. 1826 οι όποιοι γράφουνε ότι: « οι κύριοι Ρικάρντο τσεπώσανε { have pocketed } 64.000 Λ.» και στίς 15 Σεπτ. 1826 σχολιάζουν: « The pretty item reserved as commission by the contractors of the second loan { amounting to 64,ooo L. } nearly doubles the voluntary contributions of all the Philhellenes in Europe, including those of committees and corporations, of colleges and universities, of classical ladies and benevolent princes — of priests, artists, philosophers and statesmen — the produce of benefit concerts, and the collection of chanty sermons » δηλαδή: « το δελεαστικό ποσό που επεφύλαξαν δι' εαυτούς οι εκδότες του δευτέρου δανείου { ανερχόμενο σε 64.000Λ. } είναι σχεδόν διπλάσιον από τις εθελοντικές συνεισφορές όλών των φιλελλήνων στην Ευρώπη συμπεριλαμβανομένων των συνεισφορών των επιτροπών και των συλλόγων των σχολείων και των πανεπιστημίων, των φιλοκλασσικών κυριών και των ευεργετικών πριγκήπων, των ιερέων, καλλιτεχνών, φιλοσόφων και πολιτικών — του προϊόντος των συναυλιών και των εράνων στίς εκκλησίες » !!!
 Κωνταντίνος Πλεύρης

 Η κοινή γνώμη ξεσηκώθηκε και οι τάξεις των φιλελλήνων από τότε πύκνωσαν. Αυτόπτες μάρτυρες περιέγραψαν τις φρικιαστικές σκηνές στις εφημερίδες, ζωγράφοι (Ντελακρουά) τις απεικόνισαν και ποιητές (Ουγκώ, Χέμανς, Πιέρποντ, Χιλ, Σιγκούρνεϊ) έγραψαν για τη θλιβερή καταστροφή.

 Τότε, λοιπόν ήταν όταν πολλοί Ευρωπαίοι έκαναν λόγο, για πρώτη φορά, για το ασυμβίβαστο της τουρκικής φυλής με τον ανθρωπισμό, ενώ άλλοι τόνισαν την αδυναμία συνύπαρξης Χριστιανών και Μουσουλμάνων.
Το γεγονός, ξαναλέμε, δεν ήταν ότι δεν γνώριζαν πιο πριν τι εστί τουρκική φυλή. Απεναντίας μάλιστα. Απλά δεν είχε ποτέ ξανά έρθει με τέτοια ένταση η πραγματικότητα αυτή στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής επικαιρότητας.
Σαφώς, βέβαια, ο ρόλος των εφημερίδων που τότε είχαν αρχίσει να αποκτούν τη μορφή που με την οποία γνωρίζονται σήμερα και που σε παλαιότερες εποχές δεν υπήρχαν, έπαιξε σημαντικό και καθοριστικό ρόλο.
Η ελληνική νέμεσις, βέβαια, θα ερχόταν κι αυτή σύντομα, με την ανατίναξη της τουρκικής ναυαρχίδας του Καρά-Αλή από τον Κωνσταντίνο Κανάρη (6 – 7 Ιουνίου 1822).

General Toussaint LOuverture c.1743-1803 Spurns his Family, 1822 - Villain


Γάζα,2014


Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2014

Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2014

Frank Abney Hastings

Ό Φράνκ Άμπνεϋ-Αστιγξ (*) γεννήθηκε το 1794 και ήταν γιος του στρατηγού Καρόλου Αστιγξ. Υπηρέτησε από μικρή ηλικία στο βρεταννικό ναυτικό λαμβάνοντας μέρος στη μεγάλη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ σε ηλικία μόλις 12 ετών! Επί δεκαπέντε χρόνια σταδιοδρόμησε στο Βρετανικό ναυτικό φτάνοντας ως τον βαθμό του πλοιάρχου, με ειδικές γνώσεις στην πυροβολική. Μετά όμως από έναν απρόσεχτο άτυχο χειρισμό του στην πορεία του πλοίου που διοικούσε αποτάχθηκε με ατιμωτικό τρόπο.

Η Ελληνική επανάσταση του 1821, έδωσε στον Άστιγξ την ευκαιρία που αναζητούσε για να αναδειχθεί ξανά, προσφέροντας τις γνώσεις του και τις υπηρεσίες του. Ήρθε στην Ύδρα το 1822 και αμέσως συνδέθηκε με ισχυρή φιλία με την ναυτική οικογένεια των Τομπάζηδων. Κατατάχθηκε στο Ελληνικό ναυτικό κερδίζοντας τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη όλων για τις ναυτικές γνώσεις και τις ικανότητες του. Σύντομα όμως ο Άστιγξ είχε καταλάβει πως του ήταν αδύνατο να υπηρετήσει σε Ελληνικά πλοία λόγω της εντελώς διαφορετικής νοοτροπίας των Ελλήνων ναυτών (ήταν πλήρης η έλλειψη ναυτικής πειθαρχίας) από αυτή που είχε συνηθίσει.
Ζήτησε και ανέλαβε την διοίκηση του Ελληνικού πυροβολικού, το οποίο περιοριζόταν τότε σε μερικά παλαιά και κατ΄ ουσίαν άχρηστα κανόνια. Με τις γνώσεις του στην πυροβολική, ο Άστιγξ προσπάθησε να τα χρησιμοποιήσει, αλλά το αποτέλεσμα από τους "βομβαρδισμούς" στα οχυρά του Ναυπλίου ήταν αξιολύπητο.

Τον Μάιο τού 1823 το Εκτελεστικό Σώμα διορίζει τον Αστιγξ «αρχηγό της πυροβολικής οπλοφορίας διά την εκστρατεία της νήσου Κρήτης» υπό τις διαταγές του αρμοστή της νήσου Εμμανουήλ Τομπάζη, πιθανώς μετά από εισήγηση του τελευταίου. Η εκστρατεία αποτυγχάνει καθώς η Αίγυπτος ενίσχυσε τους Τούρκους και το εκστρατευτικό σώμα επιστρέφει στην Πελοπόννησο. Μετά την εμπλοκή του Ιμπραήμ, οι Έλληνες είχαν σχεδόν απολέσει την υπεροπλία στην θάλασσα, καθώς τα πλοία τους δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τα πολύ μεγαλύτερα Τουρκικά, ενώ και τα πυρπολικά έπαψαν να είναι αποτελεσματικά.

Ό Αστιγξ είχε ως όραμα να εκσυγχρονίσει το Ελληνικό ναυτικό ναυπηγώντας ατμοκινούμενα πλοία με πυροβόλα εντός καταστρώματος. Χάρις σε αυτά, ο Άστιγξ υπολόγιζε πως η επαναστατημένη Ελλάδα θα αποκαθιστούσε την ναυτική της υπεροπλία και τελικά θα κέρδιζε τον πόλεμο. Την πίστη του αυτή διετράνωνε στην σωζώμενη αλληλογραφία του με Έλληνες αξιωματούχους όπως ο Μαυροκορδάτος. Όλοι όμως τον αποθάρρυναν καθώς δεν υπήρχαν οι οικονομικοί πόροι για να υλοποιηθεί το φιλόδοξο αυτό πρόγραμμα. Μετά την πτώση του Μεσολογγίου, που προκλήθηκε εν μέρει από την Ελληνική αδυναμία να "σπάσει" τον ναυτικό αποκλεισμό, η Ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε να χρησιμοποιήσει ένα τμήμα του δεύτερου δανείου που είχε συνάψει με τον Αγγλο - εβραικό τραπεζικό οίκο Ρικάρντο, παραγγέλνοντας την ναυπήγηση του πρώτου Ελληνικού πολεμικού ατμόπλοιου που ονομάστηκε "Καρτερία".

Ο ίδιος ο Άστιγξ αποφάσισε να ταξιδεύσει στο Λονδίνο για να εποπτεύσει ο ίδιος την ναυπήγηση. Εκεί όμως συνάντησε μια απίστευτη και ανάλγητη κατάσταση κατασπατάλησης των χρημάτων από Έλληνες και Άγγλους. Υπεγράφη πρωτόκολλο για παραγγελία 5 ακόμη σκαφών αξίας 150.000 λιρών από τούς Άγγλους φιλέλληνες και επιβάλλεται εκβιαστικά ως αρχηγός του ατμοκίνητου ελληνικού στόλου ο ναύαρχος Κόχραν. Ή επιτροπή των τριτεγγυητών (Λόρδος Έλλις κ.ά.) διαχειρίζονταν τα χρήματα εν αγνοία των Ελλήνων, αγόραζαν άχρηστα υλικά και πλήρωναν ύποπτες αμοιβές και προμήθειες. Ό Κό­χραν μάλιστα αγόρασε για ναυαρχίδα του την ημιολία «Μονόκερως» και την εξό­πλισε με πολυτέλεια (για την κάβα μόνο πληρώνει 2.500 λίρες).

Τελικά ο Αστιγξ, δραστήριος και έντιμος, θα καταφέρει να ναυπηγηθεί το πλοίο, αφού κατέβαλλε 5.000 λίρες από την προσωπική του περιουσία. Μάλιστα θα προετοιμάσει το πλοίο αγοράζοντας με δικά του χρήματα τα ναυτιλιακά όργανα και τούς χάρτες και μετά από πολλές ατυχίες και περιπετειώδες ταξίδι, το υπερσύγχρονο για τα δεδομένα της εποχής, πλοίο θα τεθεί σε υπηρεσία στα Ελληνικά ύδατα τον Σεπτέμβριο του 1826. 'Ως κυβερνήτης του ο Άστιγξ προσπάθησε να το επανδρώσει με το ικανότερο πλήρωμα που μπορούσε να βρει που θα πειθαρχεί στους ναυτικούς κανόνες, αδιαφορώντας για τους τοπικιστικούς ανταγωνισμούς των ναυτικών νησιών.

Η "Καρτερία" πλέον, ήταν η καλύτερη ναυτική μονάδα που διέθεταν οι Έλληνες. Η πρώτη αξιοσημείωτη επιτυχία του πλοίου ήταν η σημαντική συμμετοχή του στον αποκλεισμό της Ερέτριας τον χειμώνα του 1827 και στον βομβαρδισμό του 'Ωρωπού με κύριο σκοπό την λύση της πολιορκίας της Ακρόπολης από τους Τούρκους. Στον Ωρωπό, η "Καρτερία" κυρίευσε δύο εχθρικά φορτηγά πλήρη εφοδίων. Την άνοιξη του 1827 η "Καρτερία" βομβάρδισε το Νιόκαστρο, οχυρά στο Μεσολόγγι και στην Ναύπακτο, ενώ τον Απρίλιο η "Καρτερία" με μια τολμηρή καταδρομή, εισήλθε στον Παγασητικό κόλπο και έκαυσε 8 εχθρικά δικάταρτα φορτηγά.

Τον Σεπτέμβριο του 1827 η "Καρτερία" πέτυχε την σημαντικότερη επιτυχία της σε όλο τον πόλεμο βυθίζοντας στον κόλπο της Ιτέας την Τουρκική ναυαρχίδα και καταστρέφοντας 9 από τα 11 Τουρκικά πλοία μετά από εύστοχους κανονιοβολισμούς υπό την καθοδήγηση του Άστιγγα. Ή νίκη του αυτή αποκατέστησε την Ελληνική κυριαρχία στον Κορινθιακό, αναγκάζοντας τον Ιμπραήμ να μετακινήσει τον στόλο του από το Ναβαρίνο για να τον καταδιώξει. Μετά τον θάνατο του Καραΐσκάκη, την καταστροφή στο Ανάλατο και την πτώση της Ακρόπολης, η ναυτική υπεροπλία που εξασφάλιζε ο Άστιγξ εξανάγκασε τον Ιμπραήμ να μετακινήσει τον στόλο του από το Ναβαρίνο προς καταδίωξη. Αυτή η αφορμή οδήγησε στην ναυμαχία του Ναβαρίνου και στην αυγή της Ελληνικής ανεξαρτησίας.

Μετά την ναυμαχία του Ναβαρίνου, ο Άστιγξ έχοντας ελευθερία κινήσεων επιτέθηκε στα οχυρά του Ρίου και αμέσως μετά στα οχυρά των νησιών της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου με σημαντική επιτυχία. Ηγούμενος μιας μοίρας του Ελληνικού στόλου, ο Άστιγξ επικράτησε πλήρως στον Κορινθιακό κόλπο. Χαρακτηριστικό είναι ότι η "Καρτερία" βύθισε Αυστριακό πλοίο που δεν σεβάστηκε τον αποκλεισμό της Πάτρας που παρέμεινε σε Τουρκικά χέρια ως την λήξη του πολέμου. Τον Νοέμβριο του 1827, ο Άστιγξ μετά από σφοδρό κανονιοβολισμό κατέλαβε το Βασιλάδι, μια οχυρή θέση-κλειδί για το Μεσολόγγι. Ο ίδιος ο Καποδίστριας διόρισε τον Άστιγγα υπεύθυνο για τις ναυτικές υποθέσεις της Ελλάδας αναγνωρίζοντας τα προσόντα του και την προσφορά του. Το μεγάλο σχέδιο του Άστιγξ παρέμενε η απελευθέρωση του Μεσολογγίου ώστε να δημιουργηθούν τετελεσμένα για τις διαπραγματεύσεις που αφορούσαν τα Ελληνικά σύνορα.

Τον Μάρτιο του 1828 οργάνωσε τον κανονιοβολισμό του Αιτωλικού, προπύργιο του Μεσολογγίου. Η τελική επίθεση από θάλασσα κατά του Αιτωλικού αποφασίστηκε να γίνει στις 11 Μαΐου 1828. Σε αυτή την κρίσιμη επίθεση, ο Άστιγξ εγκατέλειψε την ασφάλεια της "Καρτερίας" και έλαβε μέρος στους κινδύνους αυτοπροσώπως, οδηγώντας την επίθεση από την πρώτη γραμμή. Δυστυχώς ο Άστιγξ μαζί με άλλους είκοσι στρατιώτες του πληγώθηκε ελαφρά στην διάρκεια της μάχης, μεταφέρθηκε στην ναυαρχίδα του, αλλά πέθανε στις 20 Μαΐου 1828 λόγω την έλλειψης περίθαλψης.

Μεταφέρθηκε και τοπο­θετήθηκε βαλσαμωμένος στην κρύπτη της Εκκλησίας τού Ορφανοτροφείου Αιγίνης. Ή κηδεία του έγινε με μεγάλες τιμές τον επόμενο χρόνο στον Πόρο, όπου μεταφέρθηκε ή σορός του με την «Καρτερία», στην οποία επέ­βαινε ό Καποδίστριας, και με την συνο­δεία μοίρας πολεμικών πλοίων. Τον επικήδειο εκφώνησε ο Σπυρίδων Τρικού­πης.
Αργότερα το 1861, τα οστά του Άστιγγα μετακομίστηκαν στον ναύσταθμο του Πόρου, όπου ανεγέρθηκε μνημείο προς τιμήν του.

Αργότερα ονομάστηκαν προς τιμήν του πλοία του Ελληνικού πολεμικού ναυτικού (μια κανονιοφόρος το 1841 και ένα αντιτορπιλικό το 1939), ενώ κεντρική οδός στο Μοναστηράκι φέρει το όνομα του.

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Σύμφωνα με τον Σπυρίδωνα Τρικούπη, ο Άστιγξ "...απέθανεν την 20η Μαίου, καταλιπών μνήμην ανεπίληστον αφιλοκερδούς φιλελληνισμού, ενδόξων υπέρ ελευθερίας αγώνων και ακεραίου χαρακτήρος.."

Ό στρατηγός Γκόρντον, πού έγραψε την βιογραφία του, αναφέρει: «Αν υπήρχε κάποιος πραγματικά ανιδιοτελής και χρήσι­μος Φιλέλληνας, αυτός ήταν ο Άστιγξ. Δεν έλαβε ποτέ του αμοιβή. Ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του για να κρατήσει μάχιμη και δυνατή την "Καρ­τερία", το μοναδικό πλοίο του Ελληνικού Ναυτικού πού τηρούσε τούς κανόνες της ναυτικής πειθαρχίας».

Ο Άστιγξ ήταν ένας από τους λίγους φιλέλληνες που ήρθε στην Ελλάδα αναζητώντας δόξα και αξιώματα, αλλά είχε τις ικανότητες και την γενναιότητα που αντιστοιχούσαν σε αυτά. Πρόσφερε πολλά στον απελευθερωτικό Αγώνα σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή για την Επανάσταση που ψυχορραγούσε, ενώ όχι μόνο δεν άγγιξε ούτε μια λίρα από το δάνειο της Αγγλίας, όταν άλλοι φιλέλληνες κατασπαταλούσαν τα χρήματα αυτά σε άχρηστες και περιττές σπατάλες, αλλά έδωσε ένα σεβαστό ποσό από την προσωπική του περιουσία για την ναυπήγηση της "Καρτερίας".

Ουσιαστικά η "Καρτερία" ήταν το πρώτο ατμοκίνητο πλοίο στον κόσμο που έλαβε μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις ναυμαχώντας με επιτυχία.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

(*) Το πλήρες όνομα του στα Βρετανικά είναι Frank Abney Hastings. Προφανώς τον άνθρωπο οι συμπατριώτες του τον αποκαλούσαν Χέιστινγκς. Στην Ελλάδα όμως επικράτησε την εποχή εκείνη να τον αποκαλούν "Αστιγξ" σε μια ευκολότερη ελληνική προσέγγιση του ονόματος του. Ο Τρικούπης τον αποκαλεί "Χάστιγγα". Επικράτησε ως σήμερα να τον αποκαλούμε Άστιγξ, και αυτή την μορφή του ονόματος του ήρωα χρησιμοποιώ....

ΠΗΓΕΣ

Σπυρίδωνος Τρικούπη, Ιστορία της Ελληνικής επανάστασης

Χρήστου Γούδη, Ιστορία της Νεότερης Ελλάδος, εκδόσεις "Κάκτος"

Γιάννης Ρούσκας, Ο Άστιγξ και η Καρτερία, περιοδικό "Ιστορικά Θέματα" τόμος 59

Κωνσταντίνου Ράδου, Έγγραφα και σημειώσεις για την δράση του Άστιγξ εν Ελλάδι
(όποιος θέλει να μελετήσει τις λεπτομέρειες του θέματος ας διαβάσει την εξαιρετική αυτή μελέτη του Ράδου που στην εποχή της απέσπασε διεθνή βραβεία)

http://www.captainfrank.co.uk/people/captain-frank-abney-hastings

Πρώτη πολιορκία Μεσολογγίου (1822)


Πρώτη πολιορκία Μεσολογγίου (1822)

Η καταστροφή τού Πέτα καί η πολιτική τού παραγκωνισμού τών αρματολών από τόν Μαυροκορδάτο άνοιξε στούς Τούρκους τόν δρόμο τής Δυτικής Ελλάδος. Ο Έλληνας πολιτικός κατέφυγε στό Μεσολόγγι, όπου προσπάθησε νά καθησυχάσει τούς πανικόβλητους κατοίκους βεβαιώνοντάς τους ότι είχε οχυρώσει καταλλήλως τό χωριό Μαχαλά (Φυτείες Ξηρομέρου), πού βρίσκεται στό μέσο τής απόστασης Μεσολογγίου - Κραβασαρά (Αμφιλοχίας).

Τό πρωϊνό τής 20ης Ιουλίου 1822, οι Μεσολογγίτες ξύπνησαν αντικρύζοντας τόν ενωμένο τουρκοαιγυπτιακό στόλο, ο οποίος αποτελείτο από 84 πολεμικά πλοία. Ναύαρχος τού τεράστιου στόλου ήταν ο Χασάν πασάς καί είχε επικουρία τά πλοία τού Γιουσούφ πασά, διοικητή τής πόλης τών Πατρών. Ο πανικός τών κατοίκων έφτασε στό αποκορύφωμά του, διότι εγνώριζαν τά φοβερά αποτελέσματα από τή σφαγή στή Χίο καί δέν είχαν πού "τήν κεφαλή κλίναι". Ευτυχώς η απόβαση πού επιχείρησαν οι Τούρκοι καί οι Αιγύπτιοι στή νησίδα Βασιλάδι δέν καρποφόρησε καί ο στόλος παρέμεινε σέ αδράνεια περιμένοντας απλώς τίς κινήσεις τού Ομέρ Βρυώνη καί τού Ρεσίτ πασά (Κιουταχή), οι οποίοι αναμένονταν νά επιτεθούν στό Μεσολόγγι.

Ο Ομέρ Βρυώνης είχε αναλάβει τήν αρχιστρατηγία τής εκστρατείας στή Δυτική Ρούμελη. Ήταν διαλλακτικός καί προσπαθούσε μέ διαπραγματεύσεις νά πείσει τούς Ρωμιούς νά προσκυνήσουν, ενώ διατηρούσε αλληλογραφία μέ πολλούς αρματολούς οπλαρχηγούς, τούς οποίους είχε γνωρίσει παλαιότερα στήν αυλή τού Αλή πασά τών Ιωαννίνων. Ο Κιουταχής ήταν νεώτερος καί πιό ορμητικός, ενώ μετά τήν επιτυχία του στό Πέτα, θεωρούσε ότι μόνο μέ τά όπλα θά μπορούσαν νά υποκύψουν οι γκιαούρηδες. Χωρίς νά χάσει καιρό διάλεξε τά καλύτερα στρατεύματα καί αποβιβάστηκε μέ πλοιάρια στό Λουτράκι τού Αμβρακικού κόλπου. O Κιουταχής δέν συνάντησε τήν παραμικρή αντίσταση καί έκαψε τόσο τό Λουτράκι όσο καί τά χωριά Κατούνα καί Παπαδάτος από τά οποία πέρασε, σκλαβώνοντας ταυτόχρονα τούς κατοίκους τους. Είχαν καί οι Τούρκοι τά μίση καί τίς αντιζηλίες τους όπως καί οι Έλληνες. Έτσι ο Ομέρ Βρύωνης πού μισούσε τόν Κιουταχή, είχε προλάβει νά ειδοποιήσει τόν καπετάν Γιωργάκη Νικολού (Βαρνακιώτη) καί τόν Ανδρέα Ίσκο νά κτυπήσουν τόν χαλδούπη (ασιάτη Τούρκο), ο οποίος κατέφθανε στό Ξηρόμερο μέ τρείς χιλιάδες ασκέρι.
Μαρτύρια τών Χριστιανών από τούς μουσουλμάνους


Πράγματι, στίς 9 Αυγούστου 1822 στόν Αετό Ξηρομέρου, ο Βαρνακιώτης ετοίμασε τά ταμπούρια του, ψύχωσε τά παλληκάρια του καί περίμενε τόν φοβερό Ρεσίτ Πασά. Μαζί του είχε τούς Θεόδωρο Γρίβα από τή Βόνιτσα, Δήμο Τσέλιο από τή Ζάβιτσα (Αρχοντοχώρι), Δημήτρη Παλιογιάννη, Ευστάθιο Κατσαρό, Γιάννη Τσαούση, Γιαννάκη Σουλτάνη από τό Μοναστηράκι Βόνιτσας, Γιάννη Μπουκουβάλα από τό Βάλτο κ.ά. Η μάχη ξεκίνησε τό πρωΐ καί κράτησε όλη τή μέρα. Ο Κιουταχής έχασε 200 άνδρες καί αναγκάστηκε νά γυρίσει πίσω στό Λουτράκι καί νά περιμένει ενισχύσεις.
«Εις τήν οικτράν ταύτην κατάστασιν τής Δυτικής Ελλάδος, άν καί ο Μαυροκορδάτος διά τής απειρίας του εις τά πολεμικά καί διά τούς ιδιοτελείς σκοπούς του, παρέλυσε τό καλώς υπό τού Βαρνακιώτου διοργανισθέν ελληνικόν σύστημα καί επέφερε τήν καταστροφήν τού εν Πέτα στρατοπέδου, ο Βαρνακιώτης όμως δέν απελπίζετο, αλλά καί μετά τήν ήτταν καί τήν γενικήν διάλυσιν τού στρατού εκείνου, έδραμεν εις τό Ξηρόμερον καί συναθροίσας τά διαλυθέντα αποσπάσματά του, έτρεχε κατά πόδας τών εχθρών καί έβλαπτε αυτούς.

Κατά τόν καιρόν τούτον καί ο Κιουταχή πασάς μέ επτά χιλιάδας Τούρκους απέβη εις τό Λουτράκι, παράλιον τής Ακαρνανίας διά νά υποδουλώση τήν χώραν ταύτην. Εκδιώξας δέ τάς φρουράς εκείθεν, έκαψε τήν Κατούναν καί τούς Παππαδάταις καί προχωρών εις τά ενδότερα τής επαρχίας, ηχμαλώτιζε καί κατερήμωνε τόν τόπον.

Ταυτοχρόνως δέ καί ο αρμοστής τών Ιονίων Νήσων Αδάμ, ακολουθών τήν ανθελληνικήν τότε πολιτικήν τής πατρίδος του, εξεδίωξε διά τής λόγχης από τόν Κάλαμον, μία τών Ιονίων Νήσων, τριάκοντα περίπου χιλιάδας γυναικόπαιδα καί αδυνάτους προσφύγους Έλληνας, ούς ρίψας εις τά ακροθαλάσσια τού Ξηρομέρου εκινδύνευον νά απολεσθώσιν υπό τού Κιουταχή.

Ο Βαρνακιώτης βλέπων τήν καταστροφήν καί ερήμωσιν τής πατρίδος του διό καί δραμών παραχρήμα τή 10η Αυγούστου 1822 μέ 80 μόνον μάχιμους άνδρας (αριθμός πού δέν συμφωνεί μέ άλλους ιστορικούς τής επανάστασης), μεθ΄ούς ευρέθη καί καταλαβών τήν απέναντιν ράχιν τού χωρίου Αετού τού Ξηρομέρου, εις τόν Προφήτην Ηλίαν, αφ΄ όπου οι Τούρκοι αναγκαίως έμελλον νά προχωρήσουν, αντεπαρατάχθη κατά τών εχθρών.

Ο δέ Βαρνακιώτης, μαχόμενος ηρωικώς καί προκινδυνεύων μέ τόν ολιγάριθμον αυτόν στρατόν του, επί έξ ολοκλήρους ώρας, κατεπολέμησε τούς Τούρκους, εφόνευσε καί επλήγωσε παμπόλλους τούς ανδρειοτέρους, καί ηνάγκασεν αυτούς κακήν κακώς νά επιστρέψουν εις τό εν Λουτράκι στρατόπεδόν των.»
Τά κατά Βαρνακιώτη - Κάρπου Παπαδοπούλου, 1861


Η νίκη τού Βαρνακιώτη δέν βελτίωσε τήν κατάσταση στή Δυτική Στερεά. Αφενός ο Μαυροκορδάτος δέν ενέπνεε εμπιστοσύνη στούς Έλληνες, αφετέρου οι αρματολοί είχαν διενέξεις μεταξύ τους, οι οποίες εξελίσσονταν ακόμα καί σέ ένοπλες συγκρούσεις γιά τά διάφορα αρματολίκια καί ειδικά εκείνο τών Αγράφων. Ο Καραϊσκάκης πολεμούσε μέ τόν Ράγκο, ο Στάϊκος μέ τόν Βλαχόπουλο καί ο Πηλάλας μέ τόν Καναβό. Αλλά καί τό στρατόπεδο στό Μαχαλά αποδυναμωνόταν ημέρα μέ τήν ημέρα καθώς οι Ξηρομερίτες καί οι Βαλτινοί λιποτακτούσαν καί επέστρεφαν στά σπίτια τους. Ο ευφυής Ομέρ Βρυώνης, γνώστης όλων αυτών, συνέχισε νά στέλνει επιστολές καί νά καλεί τόν Βαρνακιώτη αλλά καί τούς άλλους αρχηγούς σέ παράδοση.

Ο αρχηγός τού Εκτελεστικού Μαυροκορδάτος, αφού έβλεπε ότι δέν μπορούσε νά οργανωθεί ούτε στοιχειώδη άμυνα στό Κάρλελι (Αιτωλοακαρνανία) όρισε τόν Βαρνακιώτη γενικό αρχιστράτηγο καί τού πρότεινε νά κάνει καπάκια (πλαστές διαπραγματεύσεις) μέ τόν Βρυώνη, ώστε νά καθυστερήσει η επέλαση τών Τούρκων στόν νότο μέχρι νά έρθουν ενισχύσεις από τήν Πελοπόννησο. Ο Βαρνακιώτης συνάντησε τόν Ομέρ Βρυώνη στήν Άρτα, αλλά είτε φοβούμενος πλέον τίς φήμες πού τόν ήθελαν νά προσκυνάει τόν Τούρκο, είτε κουρασμένος από τίς αντιζηλίες καί τίς έχθρες μεταξύ τών Ελλήνων, προσκύνησε πραγματικά τούς Τούρκους παρασύροντας μαζί του τούς Ανδρέα Ίσκο, Γιαννάκη Ράγκο καί Γιωργάκη Βαλτινό. Ύστερα από αυτές τίς εξελίξεις οι Τούρκοι ξεκίνησαν από τήν Άρτα γιά νά καταλάβουν τό Μεσολόγγι, τό τελευταίο προπύργιο πρίν από τό Μοριά, πού αποτελούσε καί τό κέντρο τής επανάστασης.
Μάρκος Μπότσαρης


Στίς 25 Οκτωβρίου 1822, ο τουρκικός στρατός αγνάντευε από μακρυά τό χαμηλό τείχος τού Μεσολογγίου. Τό τουρκικό ιππικό είχε ήδη σκορπίσει τούς Έλληνες οπλαρχηγούς καί μόνο ο Μάρκος Μπότσαρης μέ τόν Γεώργιο Κίτσο κατάφεραν νά μπούν μέσα στήν πόλη. Ο Ομέρ Βρυώνης στρατοπέδευσε στόν Άγιο Δημήτριο, ο Κιουταχής στόν Άγιο Αθανάσιο, ενώ τά κανόνια τους τά τοποθέτησαν στήν εκκλησία τού Αγίου Γεωργίου. Μαζί τους είχαν τούς προσκυνημένους οπλαρχηγούς Μπακόλα, Βαρνακιώτη, Ανδρέα Ίσκο, Γιαννάκη Ράγκο καί Γιωργάκη Βαλτινό. Στή λιμνοθάλασσα περιπολούσαν τά πλοία τού Γιουσούφ πασά. Η πρώτη πολιορκία τού Μεσολογγίου είχε αρχίσει.

Τό τείχος τού Μεσολογγίου καί η τάφρος πού τό έζωνε είχαν κατασκευαστεί από τόν Αθανάσιο Ραζικότσικα καί δέν φαίνονταν ικανά νά σταματήσουν τούς 10000 εμπειροπόλεμους Τουρκαλβανούς στρατιώτες. Αντιθέτως οι λίγοι εκατοντάδες Έλληνες πού αποτελούσαν τή φρουρά τού Μεσολογγίου, ήταν σίγουρο ότι χωρίς εξωτερική βοήθεια δέν θά μπορούσαν νά αντέξουν τίς απανωτές επιθέσεις τού εχθρού. Ο Μαυροκορδάτος αμέσως άρχισε νά στέλνει επιστολές στούς νησιώτες καί στούς Μοραΐτες ζητώντας επειγόντως βοήθεια. Παράλληλα αποφασίστηκε από τούς αρχηγούς τής πόλης μητροπολίτη Μεσολογγίου Πορφύριο, Αναστάσιο Παλαμά, Ιωάννη Τρικούπη, Αθανάσιο Ραζικότσικα καί Πάνο Παπαλουκά, αλλά καί από τούς οπλαρχηγούς Μπότσαρη, Κίτσο καί Κατσαρό νά αρχίσουν πλαστές διαπραγματεύσεις ταυτόχρονα καί μέ τούς τρείς Τούρκους πασάδες, ώστε οι πολιορκημένοι νά κερδίσουν χρόνο μέχρι νά έρθουν ενισχύσεις. Ο Μαυροκορδάτος γνώριζε ότι η πτώσις τού Μεσολογγίου ισοδυναμούσε καί μέ τόν πολιτικό του θάνατο, αφού θά θεωρείτο ως ο αποκλειστικός υπεύθυνος γιά τήν διάλυση τής επαναστάσεως στή Δυτική Ελλάδα.
«Οι δέ πολιορκούντες εχθροί, έχοντες καί ένδεκα κανόνια καί τέσσαρας βομβοβόλους, ήρχισαν ευθύς νά πυροβολώσι σφοδρώς τήν πόλιν· αλλ' αφ' ού ανωφελώς καί ακαταπαύστως επολέμησαν δύο ημερονύκτια, συνήλθαν οι πασάδες εις συμβούλιον. Ο Κιουταχής καί ο Ισούφης, ο πολιορκών διά θαλάσσης, ήσαν γνώμης νά εφορμήσωσι διά μιάς επί τό σαθρόν τείχος καί νά κυριεύσωσι τήν πόλιν εξ εφόδου· αλλ' ο Βρυώνης αντέτεινε λέγων, ότι τό επιχείρημα ήτο κινδυνώδες, καί ότι εν τή γενική ερημώσει τής Αιτωλοακαρνανίας αναγκαίον ήτο νά διατηρηθή η πόλις εκείνη διά τάς ανάγκας τού στρατοπέδου εν καιρώ χειμώνος· αντέτεινε δ' έτι μάλλον στοχαζόμενος, ότι εδύνατο νά ελκύση τούς εν τή πόλει, ως μηδεμίαν τρέφοντας ελπίδα σωτηρίας καί ως υπ' όψιν έχοντας τά προσκυνήσαντα μέρη τής Αιτωλοακαρνανίας καί μή παθόντα, ως αυτός επίστευε, καί τούς προσκυνήσαντας οπλαρχηγούς τούς εν ασφαλεία καί τιμή ζώντας.

Κατά τήν γνώμην δέ ταύτην, ο Βρυώνης επεχείρησεν αμέσως νά βάλη εις πράξιν τό περί συμβιβασμού προσφιλές του σχέδιον, καί διέταξε τόν παρακολουθούντα Βαρνακιώτην νά γράψη τοίς γνωστοίς αυτώ προκρίτοις τού Μεσολογγίου περί υποταγής. Ο Βαρνακιώτης έγραψεν, αλλ' απάντησιν δέν έλαβεν. Εν τοσούτω εξηκολούθει ο πόλεμος. Οι δέ εντός τού Μεσολογγίου τειχομαχούντες εμεθοδεύοντο διάφορα τεχνάσματα εις απάτην τού εχθρού ως πρός τόν ολίγον αριθμόν των, καί άλλοτε μέν ετουφέκιζαν καί επιστόλιζαν διά μιάς όλοι, άλλοτε δέ εφαίνοντο επί τού ενός μέρους τού τείχους καί έτρεχαν οι αυτοί καί εφαίνοντο επί τού άλλου εμπήγοντες επιτηδείως τουφεκολόγχας, ίνα υποθέτωσιν οι θεωρούντες αυτάς έξωθεν ότι ήσαν εν τή πόλει καί οπλίται Φράγκοι· έκρουαν δέ επί τώ αυτώ σκοπώ καί ευρωπαϊκά τύμπανα. Ο Βρυώνης βλέπων ότι δέν ευδοκίμησεν η πρός τούς προκρίτους διαπραγμάτευσίς του διά τού Βαρνακιώτη, διέταξε τόν Άγον Βασιάρην νά έλθη εις λόγους μετά τού Μάρκου Μπότσαρη ως γνώριμός του. Ο Μάρκος λαβών τήν άδειαν εξήλθεν εντός βολής πιστόλας εις συνέντευξιν.

Ο Άγος τόν εσυμβούλευσεν ως φίλος, καί παρήγγειλε δι' αυτού καί τοίς προκρίτοις νά μή κινδυνεύσωσιν επί ματαίω αλλά νά προσκυνήσωσιν· εγγυάτο δέ εξ ονόματος τών πασάδων όχι μόνον γενικήν καί τελείαν αμνηστείαν, αλλά καί άδειαν ν' αναχωρήσωσιν ανεπηρέαστοι ο πρόεδρος Μαυροκορδάτος, ο Μάρκος καί όσοι άλλοι υπώπτευαν τήν οργήν τών πασάδων. Ταύτα ακούσαντες οι έγκλειστοι καί αναλογιζόμενοι ότι πάσα αναβολή τούς ωφέλει περιμένοντας έξωθεν βοήθειαν διά ξηράς καί θαλάσσης έκριναν εύλογον, βλέποντες τούς εχθρούς κατατρίβοντας τήν κρίσιμον ώραν τών έργων εις αχρήστους λόγους, νά μή απορρίψωσιν αποτόμως τάς περί συμβιβασμού προτάσεις, αλλά νά προβάλωσιν άλλας δυσπαραδέκτους. Εν ώ δέ εξηκολούθει η φιλική αύτη διαπραγμάτευσις, ειδοποίησεν ο Ισούφης τόν λαόν τού Μεσολογγίου, ότι άν ήθελε νά μή αποτεφρωθή η πόλις όλη καί γίνη τάφος όλων τών εν αυτή αθώων, νά τώ παραδώση τόν πρόεδρον, τούς άρχοντας, τούς οπλαρχηγούς καί ανά δύο Χριστιανούς δι' έκαστον Τούρκον τών εν τώ επί τών εκβολών τού Φίδαρη (Εύηνου ποταμού) πεσόντι τουρκικώ πλοίω συλληφθέντων καί θανατωθέντων· απήτει δέ παρά τού λαού καί αποζημίωσιν τών διαρπαγέντων επί τού πλοίου, καί απόδοσιν όλων τών εξ αρχής τής επαναστάσεως οφειλομένων τή Πύλη φόρων.

Η τρίτη ημέρα τής ανακωχής, ήτοι η 8η Νοεμβρίου 1822, έγεινεν ημέρα χαράς, διότι εφάνησαν έξωθεν τής πόλεως επτά υδραϊκά πλοία αποδιώξαντα διά μόνου τού εμφανισμού των τά υπό τόν Ισούφην τουρκικά, εξ ών έν, ανίκανον νά μεταβή εις Πάτρας διά τήν επικρατούσαν αντίπνοιαν, κατέφυγεν ημίπνικτον εις Ιθάκην. Η έλευσις τών πλοίων διέλυσε μέν τήν διά θαλάσσης πολιορκίαν, αλλά δέν ησφάλισε τούς εγκλείστους καί από τής εφορμήσεως τών επί τής ξηράς πολυαρίθμων εχθρών. Διά τούτο ο Βρυώνης, πεποιθώς πάντοτε επί τήν υπερέχουσαν δύναμίν του, εσυμβούλευσε τούς πολιορκουμένους νά διαβιβασθώσιν εις Πελοπόννησον κατά τήν συμφωνίαν επί τών ελθόντων ελληνικών πλοίων· αλλ' αντί νά διαβιβασθώσιν οι εν Μεσολογγίω εις Πελοπόννησον, διεβιβάσθησαν τήν 11η Νοεμβρίου από Πελοποννήσου εις Μεσολόγγι επί τέσσαρων εκ τών προρρηθέντων πλοίων 700 Πελοποννήσιοι υπό τόν Πετρόμπεην, τόν Ζαήμην καί τόν Κανέλλον Δηληγιάννην· συνεπανέπλευσε καί ο περί τής επικουρίας ταύτης προαποσταλείς παρά του Μαυροκορδάτου Γρίβας.

Ο Άγος, ανήσυχος δι' όσα έβλεπε καί ήκουεν, ήλθεν εις λόγους βαρείς μετά τού Μάρκου. Ούτος δέ, υποπτεύων μή πάθη ως απατήσας τούς Τούρκους, υπεκρίθη ότι οι έγκλειστοι έτοιμοι ήσαν νά στείλωσιν ικέτας εις προσκύνησιν τών πασάδων. Υπερεχάρησαν οι πασάδες επί τή φαιδρά ταύτη αγγελία, καί ητοιμάσθησαν τά πάντα εις δεξίωσιν τών ικετών. Ο δέ γλυκύς καί συγκαταβατικός Βρυώνης, θέλων νά τιμήση τόν άγριον Κιουταχήν, υπήγεν εις τήν σκηνήν του καί καυχώμενος ότι τό περί συμβιβασμού σχέδιόν του, τό παρ' εκείνου αποδοκιμαζόμενον, ευδοκίμησε, διέταξε νά οδηγήσωσιν εκεί τούς ερχομένους εις προσκύνησιν. Επ' αυτώ τούτω ητοιμάσθησαν τά συνήθη καββάδια εις τιμήν τών ερχομένων, οι κήρυκες περιφερόμενοι διεσάλπιζαν τήν παράδοσιν τής πόλεως, οι καταλυματίαι διέθεταν τά καταλύματα, οι ιπποκόμοι εφαλάροναν τούς ίππους τών πασσάδων διά τήν εν τιμή καί παρατάξει είσοδόν των εις τήν πίπτουσαν πόλιν, καί ο Βαρνακιώτης διετάχθη νά προϋπαντήση τούς προσερχομένους. Εν τοσούτω η ώρα παρήρχετο, καί ουδείς προσήρχετο. Αδημονούντες οι πασάδες διά τήν τόσην βραδύτητα, είδαν άνθρωπον προσερχόμενον εκ τής πόλεως, παρ' ου έλαβαν γράμμα λέγον "άν θέλετε τόν τόπον μας, ελάτε νά τόν πάρετε".»
Ιστορία τής Ελληνικής Επαναστάσεως Σπυρίδων Τρικούπης Τόμος Β'