4ος αι. μ.Χ. στην Αλικαρνασσός

Η Δεύτερη Πολιορκία του Μεσολογγίου

Δυόμιση χρόνια σχεδόν μετά από την Πρώτη Πολιορκία του Μεσολογγίου από τους Οθωμανούς υπό τον Μεχμέτ Ρεσήτ, τον επονομαζόμενο Κιουταχή και τον Ομέρ Βρυώνη, την οποία έλυσαν στις 31 Δεκεμβρίου 1822 νικημένοι από την αντίσταση των Μεσολογγιτών, ο Σουλτάνος επανήλθε με νέο σχέδιο. Αυτή τη φορά είχε ως σκοπό του να συνδυάσει την εκπόρθηση της ηρωικής πόλης με την καταστολή της Ελληνικής Επανάστασης στην Πελοπόννησο. Με αυτό το σχέδιο, δύο μήνες έπειτα από την αποβίβαση των αιγυπτιακών στρατευμάτων υπό τον Ιμπραήμ πασά στην Πελοπόννησο, τα οθωμανικά στρατεύματα της Στερεάς Ελλάδας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας υπό την ηγεσία του πασά της Ρούμελης Κιουταχή, στρατοπέδευαν στις 13 Απριλίου 1825 έξω από το Μεσολόγγι.

Η συνολική δύναμη των Οθωμανών ανερχόταν σε 50.000 άνδρες. Από αυτούς οι 35.000 ήταν ένοπλοι. Από τους τελευταίους, οι 2.000 είχαν μείνει φρουρά στο Μακρυνόρος, οι 3.000 στη Λάσπη, οι 4.000 στα ανατολικά και τα δυτικά του νησιού Ανατολικό στα ανοικτά της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου, οι 2.500 στα Σάλωνα και οι 3.000 στη Γουριά για να φυλάσσουν τις αποθήκες επισιτισμού των οθωμανικών δυνάμεων. Ο Κιουταχής διαχειρίστηκε με αυτό τον τρόπο τις τεράστιες δυνάμεις που του είχαν διατεθεί ώστε να έχει εξασφαλισμένα από κάθε πλευρά τα νώτα του. Έτσι, όταν έφτασε στο Μεσολόγγι μπορούσε εύλογα να ισχυριστεί ότι είχε καταλάβει ολόκληρη τη Δυτική Ελλάδα. Οι υπόλοιποι 15.000 άνδρες ήταν σκλάβοι των Οθωμανών με αναγκαστικό σκοπό να εκτελούν υποστηρικτικές εργασίες και στις τάξεις αυτών συγκαταλέγονταν 3.000 τεχνίτες, σιδηρουργοί, ξυλουργοί και άλλοι. Το Μεσολόγγι λοιπόν θα πολιορκούσαν 20.500 ένοπλοι Οθωμανοί και Αλβανοί -στην πλειονότητα τους Γκέκηδες- έμμισθοι αξιωματικοί και στρατιώτες με την υποστήριξη 15.000 ανδρών.

Η πρώτη κίνηση του Κιουταχή εκείνη την ημέρα ήταν να κάνει στους κατοίκους του Μεσολογγίου πρόταση συνθηκολόγησης στην οποία αυτοί απάντησαν με λόγους εφάμιλλους των υπερασπιστών στις Θερμοπύλες. Του αποκρίθηκαν ότι τα κλειδιά της πόλης κρέμονται από τα κανόνια των τειχών τους. Τότε χωρίς χρονοτριβή ο Οθωμανός πασάς άρχισε να κατασκευάζει χαρακώματα απέναντι από το ελληνικό τείχος.

Μετά από την Πρώτη Πολιορκία του Μεσολογγίου το φρούριο της πόλης είχε βελτιωθεί με την από κοινού προσπάθεια του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, του Φιλέλληνα Λόρδου Βύρωνα και του μηχανικού Μιχαήλ Κοκκίνη. Η τάφρος έγινε πλατύτερη και βαθύτερη (πλέον είχε 9 μέτρα πλάτος και 3 μέτρα βάθος) και ο μικρός χωμάτινος προστατευτικός περίβολος (αρχικού ύψους 1 μέτρου και 70 εκατοστών) που διέθετε η πόλη από την έναρξη της Επανάστασης, ενισχύθηκε με πύργους και πολύγωνα προτειχίσματα που πήραν τα ονόματα 

Ελλήνων και ξένων μεγάλων αγωνιστών και ανθρώπων του Πνεύματος. Επάνω σε αυτά είχαν τοποθετηθεί 48 τηλεβόλα και βομβοβόλα.

Από τη θάλασσα ένα σύμπλεγμα οχυρωμένων νησίδων με πιο βασικά το Βασιλάδι, τη Μολόχα, τη Μαρμαρού, το Ντολμά, το Ανατολικό ή Αιτωλικό, τα νησάκια του Προκοπανιστού και την Κλείσοβα λειτουργούσε προστατευτικά για το Μεσολόγγι. Πρώτιστα το Βασιλάδι, που βρίσκεται μεταξύ της θάλασσας και της λιμνοθάλασσας, κατέστη ένα είδος προκεχωρημένου οχυρού για την πόλη. Με τη νέα απειλή, εκεί συγκεντρώθηκαν 2.000 γυναίκες και παιδιά για να ελαφρύνουν τη φρουρά της πόλης και τοποθετήθηκαν 6 πυροβόλα. Ακόμη ένα μεγάλο πλεονέκτημα για την προάσπιση του Μεσολογγίου ήταν τα ρηχά νερά της λιμνοθάλασσας που ήταν ο λόγος για τον οποίο τα ογκώδη πλοία των Οθωμανών δε θα μπορούσαν να προσεγγίσουν την πόλη.